I C 74/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Legionowie z 2023-02-02
Sygn. akt I C 74/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 lutego 2023 roku
Sąd Rejonowy w Legionowie Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Joanna Malińska
Protokolant: Aleksandra Szczerbakowicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 stycznia 2023 roku w Legionowie
sprawy
z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą
w W.
przeciwko S. L.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanej S. L. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę (...),33 zł (...)) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 listopada 2019 r. do dnia zapłaty;
II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
III. ustala, że powód wygrał sprawę w 44%, zaś pozwana w 56%, pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu, zgodnie z zasadą ich stosunkowego rozdzielenia;
IV.
przyznaje A. G. – kuratorowi ustanowionemu dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej S. L. wynagrodzenie w kwocie (...) zł (...) złotych) i nakazuje wypłacenie tej kwoty częściowo z uiszczonej przez powoda zaliczki
w kwocie (...) zł ((...) złotych), w pozostałym zakresie w kwocie (...) zł ((...) złotych) z sum Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w Legionowie.
Sędzia Joanna Malińska
Sygn. akt I C 74/22
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 25 września 2020 roku (data nadania w placówce pocztowej) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła
o zasądzenie od pozwanej S. L. na swoją rzecz kwoty(...),50 zł wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 maja 2017 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, przy uwzględnieniu kosztów poniesionych przez stronę powodową w elektronicznym postępowaniu upominawczym, według spisu kosztów przedstawionego na koniec niniejszego postępowania, a w razie braku spisu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powodowa spółka w dniu 21 czerwca 2013 roku zawarła z pozwaną umowę, na mocy której S. L. zleciła powodowi dochodzenie wszelkich roszczeń od zakładów ubezpieczeń i/lub instytucji ubezpieczeniowych ponoszących odpowiedzialność za zaistniałą szkodę w wyniku wypadku komunikacyjnego
z dnia 29 czerwca 2006 roku. Jednocześnie strony zawarły aneks do w/w umowy, zgodnie
z którym pozwana zleciła powodowej spółce prowadzenie jej sprawy na etapie sądowym. Pozwana nie wywiązała się z zapisu umownego, na podstawie którego winna była uiścić na rzecz strony powodowej wynagrodzenie w wysokości 25% netto (30,75% brutto) wszystkich świadczeń przyznanych pozwanej z tytułu realizacji umowy. Na dochodzoną pozwem kwotę składają się następujące świadczenia: (...),50 zł brutto tytułem odszkodowania za wypowiedzenie umowy bez ważnego powodu ((...) zł x 25% =(...) zł netto + 23% VAT = (...),50 zł brutto),(...) zł brutto tytułem kosztów związanych z zastępstwem procesowym w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w Warszawie o sygn. akt I C 869/15 (tj. (...) zł netto + 23% VAT), (...) zł tytułem kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictw dla adw. B. Ś. oraz r.pr. M. S. (1), łącznie(...)
,50 zł brutto
(pozew - k. 1-10).
Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Legionowie wydał w dniu 15 października 2020 roku w sprawie sygn. akt I Nc 1599/20 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie (nakaz zapłaty - k. 180).
Zarządzeniem z dnia 28 czerwca 2021 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Legionowie na podstawie art. 144 § 1 k.p.c. ustanowił dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej S. L. kuratora (zarządzenie - k. 209)
Od wydanego nakazu zapłaty z dnia 15 października 2020 roku kurator reprezentujący pozwaną S. L. wniósł sprzeciw, zaskarżając nakaz zapłaty w całości oraz podnosząc zarzuty zawyżenia roszczenia, przedawnienia roszczenia oraz zarzut nieprawidłowej daty wymagalności roszczenia. Wniesiono nadto o obciążenie powoda kosztami postępowania według norm przepisanych oraz zasądzenie kosztów na rzecz kuratora. W uzasadnieniu wskazano, że powód nie udowodnił wysokości zgłoszonego roszczenia, nadto kurator powołał się na przedawnienie roszczenia, wskazując na 2-letni termin przedawnienia (art. 751 k.c.). Kurator podniósł również, iż wyliczenie przez powoda należnego mu wynagrodzenia winno nastąpić ewentualnie wyłącznie od kwoty faktycznie uzyskanej przez pozwaną w wyniku przeprowadzonych przez powoda czynności, tj. kwoty(...) zł, nie zaś od kwoty (...) zł będącej wartością przedmiotu sporu w sprawie
o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Wskazano, iż pozwana nie kwestionowała wydatków faktycznie poniesionych przez powoda w postaci poniesionych kosztów opłaty kancelaryjnej za odpis wyroku karnego, kosztów mediacji, czy opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwana zakwestionowała natomiast wyliczenia powoda co do należności głównej
i odsetkowej twierdząc, że nie mają one oparcia ani w zawartej umowie, ani w przepisach prawa
(sprzeciw od nakazu zapłaty - k. 223-226).
W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty, pismem z dnia 10 marca 2022 roku pełnomocnik powoda podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz odniósł się do zarzutów podniesionych w sprzeciwie. Wskazano, że pozwana w trakcie trwania postępowania nie poniosła żadnych kosztów z góry, całe postępowanie było opłacane przez powoda. Nadto podniesiono, że strona powodowa nie dochodzi od pozwanej kosztów postępowania mediacyjnego w wysokości (...) zł oraz zwrotu kosztów pozyskania dokumentacji z akt sprawy karnej w wysokości (...) zł, gdyż wskazane kwoty były przedmiotem odrębnego postępowania przed Sadem Rejonowym w Legionowie w sprawie sygn. akt I C 1930/16, w której wyrokiem z dnia 9 stycznia 2017 roku Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę(...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz zwrot kosztów postępowania w kwocie (...) zł. Pozwana do chwili obecnej nie zwróciła powodowi wskazanych kosztów, a przyznana przez Sąd kwota jest dochodzona w drodze postępowania egzekucyjnego. Odnosząc się zaś do kwoty dochodzonej niniejszym pozwem, pełnomocnik powoda wskazał, iż kwota ta wynika wprost z zapisów umownych. Nadto, strona powodowa zaznaczyła, że w jej ocenie roszczenie stało się wymagalne po prawomocnym zakończeniu postępowania sądowego w dniu 9 maja 2017 roku, gdyż od tego momentu zaczął biec termin na dokonanie rozliczenia przez pozwaną. Powód wskazał przy tym, że przedawnienie w niniejszej sprawie wynosi 3 lata, gdyż powód żąda odszkodowania za spowodowaną szkodę, a nie zwrotu kosztów (pismo pełnomocnika powoda - k. 236-245).
Na rozprawie w dniu 17 stycznia 2023 roku kurator działający w imieniu pozwanej podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie (protokół rozprawy k. 344).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 29 czerwca 2006 roku w Legionowie doszło do wypadku komunikacyjnego polegającego na tym, że kierowca pojazdu marki J. (...) M. S. (2) na oznakowanym skrzyżowaniu nie zastosował się do znaku pionowego „A-7 ustąp pierwszeństwa”, doprowadzając do zderzenia z samochodem marki M., kierowanym przez T. D.. W wyniku uderzenia samochód marki M. przemieścił się i prawym bokiem uderzył w stojącą na chodniku S. L., która została wgnieciona w siatkę ogrodzeniową znajdującą się za nią, doznając ciężkich obrażeń ciała. S. L. w chwili wypadku miała 15 lat.
Sprawca wypadku został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Legionowie
V Wydziału Grodzkiego z dnia 23 kwietnia 2008 roku, sygn. akt V K 90/07, utrzymanym
w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego dla Warszawy-P. w W. VI Wydziału Karnego z dnia 28 stycznia 2009 rok, sygn. akt VI Ka 986/08. Po wypadku pozwana została uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim.
(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 23 kwietnia 2008 r., sygn. akt V K 90/07 - k. 41, wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 28 stycznia 2009 r., sygn. akt VI Ka 986/08 - k. 40, akta sprawy sygn. I C 869/15, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności - k. 39-39v, dokumentacja medyczna pozwanej – k. 29-30v, 43-44v)
W dniu 11 października 2006 roku powód zawarł z rodzicami pozwanej – A.
i J. L. (którzy reprezentowali wówczas małoletnią córkę) umowę, na podstawie której zlecono powodowi dochodzenie wszelkich roszczeń od zakładów ubezpieczeń i/lub instytucji ubezpieczeniowych ponoszących odpowiedzialność za zaistniałą szkodę w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 29 czerwca 2006 roku.
(dowód: umowa o dochodzenie roszczeń (W1) nr (...) - k. 16-16v)
Pismem z dnia 7 listopada 2006 roku powód zgłosił do (...) S.A. zawiadomienie
o wypadku drogowym wraz z roszczeniem o wypłatę odszkodowania w wysokości (...),26 zł i zadośćuczynienia w wysokości (...) zł.
Po upływie 30 dni, 8 grudnia 2006 roku oraz 28 grudnia 2006 roku powód wystosował do ubezpieczyciela pisemne ponaglenia z uwagi na fakt, iż wezwanie do zapłaty pozostało bez odpowiedzi. W dniu 16 stycznia 2007 roku powód zwrócił się do ubezpieczyciela
z kolejnym ponagleniem. Pismem z dnia 17 stycznia 2007 roku ubezpieczyciel zwrócił się bezpośrednio do ojca pozwanej – J. L., wydając decyzję o przyznaniu odszkodowania, na które składało się: (...) zł tytułem zadośćuczynienia, (...) zł tytułem odszkodowania za zniszczoną odzież i bieliznę, (...) zł tytułem odszkodowania za poniesione koszty dojazdu, (...) zł tytułem odszkodowania za środki higieny. Łączna kwota uznana na dzień 17 stycznia 2007 roku wyniosła(...) zł.
Pismem z dnia 18 stycznia 2007 roku powód odwołał się od w/w decyzji, wskazując na rażącą niewspółmierność wypłaconego zadośćuczynienia i odszkodowania z poniesioną przez pozwaną szkodą.
Pismem z dnia 21 lutego 2007 roku (...) S.A. wezwała do uzupełnienia dokumentów w sprawie, nie podejmując żadnych dalszych czynności likwidacyjnych. Pismem z dnia 30 marca 2007 roku powód zwrócił się z ponagleniem do ubezpieczyciela w sprawie wydania decyzji dotyczącej kosztów opieki nad poszkodowaną.
W dniu 26 czerwca 2007 roku ubezpieczyciel wydał decyzję o wypłacie odszkodowania z tytułu opieki w wysokości (...) zł oraz kosztów odżywiania w wysokości (...) zł.
Pismem z dnia 25 lutego 2008 roku powód skierował do ubezpieczyciela skargę na przewlekłość postępowania wraz z żądaniem wypłacenia zadośćuczynienia. Pismo zawierało wniosek o potwierdzenie przyjęcia odpowiedzialności w sprawie i wypłacenie kwoty bezspornej związanej z likwidacją szkody. Powyższe pismo zawierało historię dotychczasowej korespondencji z ubezpieczycielem oraz podnosiło okoliczność, że (...) S.A. zajmie ostateczne stanowisko po komisji lekarskiej w czerwcu 2007 roku, która dotychczas nie została powołana.
W odpowiedzi pismem z dnia 18 kwietnia 2008 roku ubezpieczyciel poinformował, że ostateczne stanowisko zostanie podjęte po końcowej komisji lekarskiej, na którą poszkodowana zostanie skierowana po zakończonym leczeniu.
Powód w dniu 16 maja 2008 roku zwrócił się do (...) S.A. z żądaniem wypłaty z góry kosztów leczenia oraz informacją, że dotychczasowe koszty leczenia nie zostały zaspokojone. Nadto, w dniu 23 lipca 2008 roku powód zwrócił się do ubezpieczyciela z żądaniem wypłacenia kwoty bezspornej w wysokości (...) zł informując jednocześnie, że leczenie poszkodowanej nie zostało zakończone i nie można przewidzieć ewentualnego terminu jego zakończenia.
Pismem z dnia 10 października 2008 roku powód wystosował do (...) S.A. ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty. Dodatkowo, na zlecenie powoda w dniu 12 grudnia 2008 roku została wydana prywatna opinia medyczna zaoczna, ustalająca uszczerbek na zdrowiu poszkodowanej w wysokości 134%.
Pismem z dnia 27 maja 2009 roku powód wezwał ubezpieczyciela do zakończenia postępowania likwidacyjnego, dołączając dalsze dokumenty dotyczące sytuacji poszkodowanej S. L..
W odpowiedzi na w/w pismo, ubezpieczyciel dokonał na podstawie decyzji płatniczej z dnia 16 września 2009 roku dodatkowego przyznania na rzecz poszkodowanej dalszej kwoty(...) zł tytułem zadośćuczynienia.
(dowód: akta szkody nr (...) na płycie CD - k. 315, opinia medyczna zaoczna – k. 42-42v, opinia wraz z dokumentacją medyczną - k. 42-44v, wydruk informacji (...) dotyczących podejmowanych przez powoda czynności na rzecz pozwanej - k. 58-161, zeznania świadka A. K. (1) - k. 295v-296v, zeznania świadka J. K. - k. 297-297v, zeznania świadka P. R. – 328-329, zeznania B. K. w imieniu powoda - k. 344v-346)
W związku z uzyskaniem przez pozwaną pełnoletniości, powód zawarł z pozwaną kolejną umowę o dochodzenie roszczeń nr (...) w dniu 21 czerwca 2013 roku, jednocześnie strony zawarły aneks nr (...) do umowy, zgodnie z którym pozwana zleciła powodowej spółce poprowadzenie jej sprawy przed sądem. Strony uzgodniły, że dochodzenie roszczeń na rzecz pozwanej na drodze sądowej zostanie zlecone przez powoda kancelarii adwokackiej lub radcowskiej. Wynagrodzenie z tytułu prowadzenia sprawy w I instancji zostało ustalone na kwotę (...) zł netto ((...), zł brutto). Pozwana została poinformowana, że skierowanie sprawy na drogę sądową wiąże się z obowiązkiem poniesienia kosztów
w postaci opłaty sądowej w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego w wysokości 17 zł od jednego zleceniodawcy oraz innych opłat sądowych, do których uiszczenia może zostać zobowiązana w toku procesu. Nadto strony uzgodniły, że do wszystkich świadczeń uzyskanych w toku prowadzonego postępowania sądowego oraz na podstawie wydanego w tej sprawie orzeczenia sądowego, zastosowanie będą miały zasady wynagrodzenia należnego powodowi określone w umowie dochodzenie roszczeń.
Strony uzgodniły wynagrodzenie należne powodowi z tytułu wykonania zlecenia
w ten sposób, że (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. miało przysługiwać 25% netto (30,75% brutto) wszystkich świadczeń przyznanych S. L. z tytułu realizacji umowy (§3 umowy). W przypadku zasądzenia na rzecz pozwanej świadczeń rentowych, odsetek lub innych świadczeń okresowych, wynagrodzenie powoda miało zostać naliczone od wartości tych świadczeń skapitalizowanych na dzień uprawomocnienia się wyroku, a w przypadku jeżeli spełnienie świadczenia przez stronę przeciwną nastąpiło przed uprawomocnieniem się orzeczenia sądowego – na dzień faktycznej zapłaty (§ 4 ust. 1 aneksu nr (...) do umowy).
Na wypadek rozwiązania przez pozwaną umowy o dochodzenie roszczeń przed prawomocnym zakończeniem postępowania sądowego, powód został uprawniony do naliczenia wynagrodzenia od uzyskanych przez S. L. w wyniku postępowania kwot zgodnie z zawartą umową oraz aneksem. Jednocześnie pozwana zobowiązała się poinformować powoda o wysokości uzyskanych przez siebie świadczeń w sytuacji, gdyby wcześniej nastąpiło wypowiedzenie umowy powodowi. Pozwana powinna w terminie 14 dni od prawomocnego zakończenia postępowania sądowego powiadomić powoda o wysokości przyznanych jej świadczeń oraz przesłać odpis orzeczenia sądowego celem dokonania rozliczenia na zasadach ustalonych w umowie i aneksie do umowy, W przypadku niewykonania przez pozwaną w/w obowiązku, powodowi miało przysługiwać wynagrodzenie określone w umowie o dochodzenie roszczeń i aneksie do umowy, obliczone od wartości tych roszczeń zgłoszonych w pozwie (§ 5 aneksu do umowy).
(dowód: umowa o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku - k. 17-18, aneks nr (...) do umowy o dochodzenie roszczeń / (...)/ nr (...) - k. 19-20)
W wyniku działań powoda na etapie przedsądowym, pozwana S. L. uzyskała od ubezpieczyciela (...) S.A. kwotę(...) zł tytułem zadośćuczynienia
i odszkodowania.
W toku postępowania sądowego oznaczono wartość przedmiotu sporu na kwotę (...) zł.
W prowadzeniu sprawy pozwanej na etapie przygotowania pozwu brało udział szereg osób, w tym Prezes Zarządu powodowej spółki (...), która nadawała kierunek działaniom w toku całego postępowania. Przedstawiciel P. R. spotykał się
z pozwaną 8 razy, dodatkowo z pozwaną spotykał się członek zarządu spółki (...). Sprawa pozwanej była konsultowana i prowadzona przy udziale adw. D. O., r.pr. A. K. (2), r.pr. M. S. (1), adw. B. Ś., r.pr. A. P.. Pełnomocnicy pozostawali z poszkodowaną w stałym kontakcie, podejmowali szereg czynności w celu zebrania obszernego materiału dowodowego. Pracownicy powoda dokładali wszelkich starań w celu utrzymywania kontaktu z pozwaną i pomocy jej w organizacji dowodów do sprawy, zwłaszcza dokumentacji medycznej.
(dowód: wydruk informacji (...) dotyczących podejmowanych przez powoda czynności na rzecz pozwanej - k. 58-161, zeznania świadka A. K. (1) - k. 295v-296v, zeznania świadka J. K. - k. 297-297v, zeznania świadka P. R. – 328-329, zeznania B. K. w imieniu powoda - k. 344v-346)
Wyznaczony przez powodową spółkę pełnomocnik S. L.
w postępowaniu o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia r.pr. M. S. (1) pozwem
z dnia 26 sierpnia 2014 roku wystąpił w imieniu poszkodowanej do Sądu Okręgowego
w W.. Sprawa toczyła się pod sygn. akt I C 927/14. Zobowiązaniem z dnia 9 września 2014 roku sąd nałożył na pełnomocnika obowiązek przedstawienia dodatkowych informacji
i dokumentów dotyczących sytuacji majątkowej i zdrowotnej S. L.. Pełnomocnik zwracał się do poszkodowanej o niezbędną dokumentację, wnosił
o przedłużenie terminu na wykonanie zobowiązania. Przez opieszałość poszkodowanej pełnomocnik nie był w stanie wykonać zobowiązania sądu. Z uwagi na brak dołączenia niezbędnych dokumentów, pozew został zwrócony zarządzeniem z dnia 9 stycznia 2015 roku.
(dowód: akta sprawy Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. akt I C 927/14 – zarządzenie z dnia 9 września 2014 roku – k. 32, pismo – k. 35, zarządzenie o zwrocie pozwu - k. 48-49; wydruk informacji (...) dotyczących podejmowanych przez powoda czynności na rzecz pozwanej - k. 58-161)
Powodowa spółka ponownie podjęła czynności zmierzające do skutecznego wniesienia powództwa w imieniu S. L., powierzając dalsze czynności adw. B. Ś., która sporządziła pozew z dnia 1 lipca 2015 roku przeciwko (...) S.A.
z siedzibą w W. o wypłatę odszkodowania i zadośćuczynienia w związku
z wypadkiem, jakiemu uległa S. L. w dniu 29 czerwca 2006 roku. Sprawa była prowadzona przez Sąd Okręgowy w Warszawie pod sygn. akt I C 869/15. Na drodze sądowej zostały ze strony powodowej przeprowadzone liczne czynności procesowe, wymiana pism procesowych, udział pełnomocnika poszkodowanej w dwóch rozprawach sądowych, wydane zostały opinie biegłych sądowych dotyczące stanu zdrowia poszkodowanej. Wraz z pozwem, pełnomocnik poszkodowanej S. L. wniosła o zwolnienie poszkodowanej
z kosztów sądowych. Pismem z dnia 1 września 2015 roku pełnomocnik powódki (S. L.) wykonała w terminie zobowiązanie nałożone przez sąd. Postanowieniem z dnia 17 września 2015 roku S. L. została zwolniona od kosztów sądowych w całości. Na rozprawie w dniu 21 grudnia 2015 roku powódka stawiła się osobiście wraz z pełnomocnikiem adw. B. Ś. oraz r.pr. A. N.. Na rozprawie w dniu 7 stycznia 2016 roku była obecna pełnomocnik powódki – adw. B. Ś..
(dowód: pozew o zapłatę dnia 1 lipca 2015 roku - k. 21-27v, pełnomocnictwo procesowe udzielone adw. B. Ś. - k. 28-28v, akta sprawy Sądu Okręgowego
w W. sygn. akt I C 869/15)
W trakcie trwania rozprawy sądowej, adwokat, któremu powodowa spółka zleciła prowadzenie rozprawy sądowej, prowadził jednocześnie negocjacje ugodowe, co było zgodne z wolą S. L.. Negocjacje przybrały formę postępowania przed Sądem Polubownym Centrum Mediacji przy (...), w wyniku których pełnomocnikowi strony powodowej udało się wynegocjować dla S. L. kwotę (...) zł do dopłaty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia. Pozwana S. L. złożyła powodowi (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. oświadczenie, że wyraża zgodę na zawarcie w jej imieniu ugody na kwotę co najmniej (...) zł. W trakcie trwania negocjacji, S. L. zmieniła jednak zdanie co do wysokości kwoty, jaką chciałaby otrzymać w ramach ugody w wyniku wynegocjowanej przez jej pełnomocnika kwoty.
Równolegle z negocjacjami, Sąd Okręgowy w Warszawie rozpoznawał sprawę
i dopuścił dowód z opinii biegłego ortopedy. Biegły wskazał, że obrażenia ciała doznane przez S. L. w wypadku komunikacyjnym są bardzo duże, wskazując na 62% uszczerbku ortopedycznego trwałego.
Ostatecznie, pozwana wycofała się z chęci zawarcia ugody po wydaniu przez biegłego sądowego opinii wskazującej na duży uszczerbek na zdrowiu. Pismem z dnia 21 stycznia 2016 roku pełnomocnik powódki (w niniejszej sprawie pozwanej – S. L.) wskazała, że strony nie doszły do porozumienia w przedmiocie zawarcia ugody, tym samym pełnomocnik podtrzymała zgłoszone wcześniej wnioski dowodowe w przedmiocie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego sądowego ortopedy-traumatologa, chirurga plastyka, psychologa.
Pozwana nie uiściła żadnego wynagrodzenia na rzecz powodowej spółki
i profesjonalnego pełnomocnika za prowadzenie postępowania polubownego o sygn. DOK/820/369/3/ (...), wszystkie czynności były kredytowane warunkowo przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W. przez czas toczącego się postępowania przed Sądem Okręgowym
w W. w sprawie sygn. akt I C 869/15 (
bezsporne).
W dniach 11 kwietnia 2016 roku oraz 6 maja 2016 roku pozwana S. L. skierowała do powoda oraz adw. B. Ś. pisma zatytułowane: (...). Pozwana wniosła o wypłatę kwoty(...) zł tytułem zaliczki. Prośbę uzasadniła faktem, że jej stan zdrowia jest skomplikowany i pogorszyła się jej sytuacja finansowa. Powodowa spółka nie wyraziła na powyższe zgody, o czym pozwana została poinformowana pismem z dnia 13 maja 2016 roku.
Pismem z dnia 16 maja 2016 roku pozwana wypowiedziała umowę nr (...) z dnia 21 czerwca 2013 roku o dochodzenie roszczeń z tytułu wypadku, wskazując ogólnikowo na brak zaufania w stosunku do powodowej spółki. Tego samego dnia pozwana wypowiedziała również pełnomocnictwo adw. B. Ś.. Strona powodowa odebrała w/w pisma w dniu 24 maja 2016 roku.
(dowód: zeznania świadka A. K. (1) - k. 295v-296v, zeznania świadka J. K. - k. 297-297v, zeznania świadka P. R. – 328-329, zeznania B. K. w imieniu powoda - k. 344v-346, pisma pozwanej z dnia 11 kwietnia 2016r.
i 6 maja 2016 roku - k. 50-51, oświadczenie pozwanej o wypowiedzeniu umowy - k. 36v, oświadczenie pozwanej o wypowiedzeniu pełnomocnictwa – k. 36, koperta – k. 35v, potwierdzenie uiszczenia przez powoda na rzecz (...) kwoty (...) zł tytułem opłaty za mediacje –k. 45v, wydruk informacji (...) dotyczących podejmowanych przez powoda czynności na rzecz pozwanej - k. 58-161, e-maile z negocjacji ugodowych – k. 248-261, akta sprawy
z Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy (...) sygn. DOK/820/369/3/ (...) - k. 280-288)
Powodowa spółka prowadziła z pozwaną rozmowy, mające doprowadzić do porozumienia między stronami. Zaproponowano pozwanej, aby ta wycofała wypowiedzenie, w następstwie czego strona powodowa miała dalej prowadzić sprawę w jej imieniu. Pozwana nie przystała na tę propozycję.
Pismem z dnia 2 czerwca 2016 roku powodowa spółka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty (...) zł z tytułu prowadzenia w jej imieniu sprawy o odszkodowanie
i zadośćuczynienie w wyniku wypadku z dnia 29 czerwca 2006 roku. Wskazano, że na powyższą kwotę składają się: kwota(...) zł tytułem wynagrodzenia prowizyjnego
w wysokości 30,75% (25% netto plus 23% VAT, wyliczone wg wartości wynegocjowanej w dniu 15.03.2016 r. ugody w wysokości 120 000 zł), kwota 18 zł tytułem opłaty kancelaryjnej za uzyskanie dokumentacji z akt sprawy karnej, kwota (...)zł ((...) zł + 23% VAT) tytułem wynagrodzenia kancelarii adwokackiej, której powód zlecił prowadzenie sprawy przed sądem, kwota (...) zł tytułem kosztów mediacji prowadzonej przed Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy (...).
(dowód: wezwanie do zapłaty - k. 32v-34v, potwierdzenie uiszczenia przez powoda
w dniu 23 lipca 2014 roku kwoty 18 zł tytułem opłaty kancelaryjnej za odpis wyroku karnego – k. 45, potwierdzenie uiszczenia przez powoda na rzecz (...) w dniu 9 listopada 2015 roku kwoty 250 zł tytułem opłaty za mediacje –k. 45v, e-mail - k. 46-47, wydruk informacji (...) dotyczących podejmowanych przez powoda czynności na rzecz pozwanej - k. 58-161)
W odpowiedzi na w/w wezwanie pozwana poinformowała powoda, iż w jej ocenie brak jest podstaw do zapłaty kwoty wskazanej przez powoda, za wyjątkiem kosztów uzyskania odpisu wyroku karnego oraz opłaty za prowadzenie mediacji, które to kwoty pozwana zobowiązała się uregulować na rachunek bankowy powoda.
(dowód: pismo pozwanej - k. 48-49)
Pismem z dnia 16 maja 2016 roku S. L. poinformowała Sąd Okręgowy w Warszawie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa powodowej spółce oraz adw. B. Ś..
Pismem z dnia 27 czerwca 2016 roku Sąd Okręgowy w Warszawie doręczył S. L. sądową opinię psychiatryczno-psychologiczną oraz wyznaczono termin rozprawy w sprawie I C 869/15 na dzień 14 listopada 2016 roku.
Na rozprawie w dniu 14 listopada 2016 roku sąd zobowiązał powódkę do złożenia pisma przygotowawczego, w którym zajmie stanowisko co do potrzeby ewentualnego dopuszczenia dowodu z opinii biegłego lekarza neurologa oraz biegłego stomatologa lub chirurga szczękowego, a to wobec treści opinii biegłego M. G. (k. 6 opinii – przedostatni akapit), w terminie 14 dni pod rygorem uznania, że nie wnosi o dopuszczenie dowodu z opinii w/w biegłych.
Pismem z dnia 6 grudnia 2016 roku S. L. oświadczyła, że nie wnosi
o dopuszczenie dowodu z dodatkowych opinii biegłych, wnosząc jednocześnie o wyznaczenie końcowego terminu rozprawy.
Na rozprawie w dniu 6 marca 2017 roku powódka S. L. stawiła się wraz z pełnomocnikiem adw. K. W., z substytucji ustanowionej w sprawie adw. K. K.. Pełnomocnik powódki, w stanowisku końcowym przed zamknięciem rozprawy, podtrzymała dotychczasowe stanowisko i poparła powództwo.
(dowód: akta sprawy Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. I C 869/15)
Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w sprawie sygn. akt I C 869/15 wydał w dniu 16 marca 2017 roku wyrok, na podstawie którego zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz S. L.: w pkt. I tytułem zadośćuczynienia kwotę 55 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 lipca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty; tytułem odszkodowania kwotę (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 lipca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Sąd ustalił również odpowiedzialność pozwanego (...) S.A. w W. za szkody mogące powstać u S. L. w przyszłości ze zdarzenia z dnia 29 czerwca 2006 r. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo, znosząc między stronami koszty procesu. Nadto Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego
w W. tytułem wydatków i nieuiszczonej opłaty od pozwu ze świadczenia zasądzonego w pkt. I na rzecz S. L. kwotę 7 421,72 zł. Wyrok uprawomocnił się w dniu 9 maja 2017 roku.
Czynności podjęte przez adw. K. K. po wydaniu w/w wyroku sprowadziły się do złożenia wniosku o sporządzenie jego uzasadnienia na piśmie. Od wyroku nie została wywiedziona apelacja.
Pracownik powoda – J. K., uzyskała w biurze obsługi interesanta Sądu Okręgowego w Warszawie informację, iż sprawa S. L. została prawomocnie zakończona w dniu 9 maja 2017 roku. Zgodnie z umową zawartą między stronami, od tej daty zaczął biec termin na dokonanie przez pozwaną rozliczenia z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. według ustalonej prowizji i wartości uzyskanych przez nią świadczeń, pod rygorem uprawnienia powoda do dochodzenia roszczeń wyliczonych od wartości przedmiotu sporu w pozwie.
(dowód: akta sprawy Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. I C 869/15 - wyrok -
k. 248-249, wniosek – k. 252; e-mail J. K. - k. 57, notatka J. K. z dnia
9 kwietnia 2020 roku – k. 161)
Wyrokiem z dnia 9 stycznia 2017 roku, sygn. akt I C 1930/16 upr. Sąd Rejonowy
w L. zasądził od pozwanej S. L. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę (...) zł wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty oraz koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego, szczegółowe ich wyliczenie pozostawiając referendarzowi sądowemu. Wyrokowi w zakresie zasądzenia należności głównej wraz z odsetkami nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Na zasądzoną kwotę składały się: kwota (...) zł tytułem kosztów mediacji prowadzonej przez Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy (...) oraz kwota (...) zł tytułem opłaty kancelaryjnej za uzyskanie kopii dokumentacji z akt sprawy karnej.
(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 9 stycznia 2017 roku, sygn. akt I C 1930/16 upr. – k. 245-247)
Pismem z dnia 30 października 2019 roku powód wezwał pozwaną do wywiązania się z zapisów zawartej miedzy stronami umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku oraz aneksu do umowy poprzez poinformowanie powoda o wysokości przyznanych jej świadczeń oraz przesłanie odpisu orzeczenia sądowego. W przypadku zignorowania pisma powód wskazał, że sprawa zostanie skierowana do postępowania sądowego, a kwota należnego wynagrodzenia zostanie wówczas obliczona od wartości przedmiotu sporu wskazanego w pozwie z dnia 1 lipca 2015 roku, czyli od kwoty(...) zł i będzie wynosiła (...),50 zł brutto ((...) zł x 25% = (...) zł +23% VAT). Ponadto powód wskazał, że do rozliczenia pozostaje: kwota 250 zł tytułem kosztów poniesionych przez powoda z tytułu uiszczenia w imieniu pozwanej kosztów mediacji prowadzonej przez Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy (...) kwota zasądzona wyrokiem Sądu Rejonowego w Legionowie
z dnia 9 stycznia 2017 roku; kwota 18 zł tytułem opłaty kancelaryjnej za uzyskanie kopii dokumentacji z akt sprawy karnej – kwota zasądzona wyrokiem Sądu Rejonowego
w L. z dnia 9 stycznia 2017 roku; kwota (...) zł netto ((...) zł brutto) tytułem kosztów związanych z zastępstwem procesowym w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w Warszawie, sygn. akt I C 869/15; kwota 34 zł (2 x 17 zł) tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictw udzielonych r.pr. M. S. i adw. B. Ś. – łącznie (...),50 zł. Powód wezwał pozwaną do przekazania w/w sumy na jego rachunek bankowy bądź dobrowolnego rozliczenia się ze sprawy.
(dowód: wezwanie do zapłaty - k. 52-53, e-mail - k. 54-55, potwierdzenie nadania –
k. 56)
Pozwem wniesionym w dniu 17 kwietnia 2020 roku do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł
o zasądzenie od pozwanej S. L. kwoty (...),50 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 17 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów sądowych,
w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2020 roku, sygn. akt VI Nc-e (...) referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie umorzył postępowanie wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, stwierdzając że strona powodowa ponosi koszty procesu związane ze swym udziałem w sprawie.
(dowód: akta sprawy VI Nc-e (...) Sądu Rejonowego Lublin – Zachód
w L. – k. 163-178)
Powodowa spółka realizowała na rzecz pozwanej swoje usługi przez okres około 10 lat, w trakcie którego poniosła liczne koszty. Do chwili obecnej żadne koszty ze strony pozwanej nie zostały uiszczone na rzecz (...).
W trakcie trwania umowy kontakt z pozwaną był utrudniony, pozwana często nie odbierała telefonu. Pracownicy powodowej spółki oraz pełnomocnicy procesowi wielokrotnie podejmowali z pozwaną kontakt w celu sprawnego prowadzenia sprawy. Jednocześnie pozwana była niecierpliwa i naciskała na stronę powodową, aby jak najszybciej wynegocjować dla niej odszkodowanie oraz zadośćuczynienie, nie podejmując przy tym współpracy ze spółką.
(dowód: zeznania świadka A. K. (1) - k. 295v-296v, zeznania świadka J. K. - k. 297-297v, zeznania świadka P. R. – k. 328-329, zeznania B. K. w imieniu powoda - k. 344v-346, wydruk informacji (...) dotyczących podejmowanych przez powoda czynności na rzecz pozwanej - k. 58-161)
Ustalając stan faktyczny, Sąd oparł się na twierdzeniach przyznanych przez drugą stronę (niespornych), uznanych za wiarygodne zeznaniach świadków i przedstawiciela powoda, a także dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy oraz aktach spraw Sądu Okręgowego w Warszawie o sygn. I C 927/14 i I C 869/15. Stosownie do przepisu art. 233 k.p.c., Sąd ocenił wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału. Wszystkie zebrane
w sprawie dowody z dokumentów zostały uznane za wiarygodne, albowiem ich autentyczność i prawdziwość treści nie była kwestionowana przez strony i nie budziła także wątpliwości Sądu. Brak było również podstaw do odmówienia waloru wiarygodności zeznaniom B. K. – prezesa zarządu powodowej spółki oraz świadków: A. K. (1), J. K. i P. R.. Zeznawali oni szczegółowo, rzeczowo
i spójnie. Każda z przesłuchanych osób była zaangażowana w prowadzenie sprawy pozwanej. Zeznania nie były kwestionowane przez strony sporu.
Świadek A. K. (1) w latach 2006-2019 był członkiem zarządu powodowej spółki, a także okresowo jej prezesem/wiceprezesem. Znał sprawę pozwanej, spotykał się
z nią kilkukrotnie. Świadek wskazał na trudny kontakt z pozwaną, jej roszczeniową postawę. Podkreślił, że pozwana nie ponosiła żadnych kosztów prowadzenia sprawy, a jeszcze chciała uzyskać od powodowej spółki pożyczkę. Kiedy jej odmówiono, wypowiedziała umowę, mimo że w prowadzeniu jej sprawy nie było żadnych zaniedbań. W ocenie Sądu zeznania świadka zasługiwały w całości na wiarę. Świadek opisał przebieg zdarzeń w sposób rzeczowy i konkretny, z racji pełnionej funkcji miał dużą wiedzę o przebiegu sprawy pozwanej, w tym
o ustalonym z pozwaną sposobie rozliczenia finansowego.
Świadek J. K., zatrudniona w powodowej spółce od 2014 roku, zajmowała się sprawą pozwanej jako pracownik działu administracji. Rejestrowała dokumentację, która wpływała i była wysyłana w sprawie pozwanej, łączyła rozmowy telefoniczne. Wskazała, że pozwana nie zgłaszała reklamacji telefonicznych, czy na piśmie do prowadzonej sprawy. Świadek oceniła, że sprawa pozwanej była prowadzona rzetelnie, pozwana miała udzielony dostęp do witryny internetowej dla klientów, gdzie mogła śledzić jej postępy. Zeznania świadka J. K. Sąd ocenił jako wiarygodne, pamiętając jednak, że bezpośrednią styczność ze sprawą świadek miała dopiero od 2014 roku, nie prowadziła jej merytorycznie, a wcześniejszy przebieg zdarzeń relacjonowała w oparciu o przeprowadzoną analizę akt.
Świadek P. R., jako pracownik powodowej spółki, prowadził sprawę pozwanej od 2013 roku. Świadek spotkał się z pozwaną około 8-10 razy na etapie przedsądowym. Zeznał, że na dalszym etapie kontakt z pozwaną był utrudniony, nie odbierała telefonów, w końcu bez podania przyczyny zrezygnowała z umowy, mimo że zdaniem świadka była realna szansa na uzyskanie dla niej wysokiej kwoty przed sądem. W ocenie Sądu zeznania świadka zasługiwały w całości na wiarę. Świadek był bezpośrednio zaangażowany w sprawę pozwanej, dobrze ją znał i zrelacjonował w sposób rzetelny przebieg zdarzeń.
Sąd obdarzył również wiarą zeznania prezesa zarządu powodowej spółki – (...). B. K., która była zatrudniona w (...) od 2006 r., zaś funkcję prezesa pełniła od 2012/2013 roku, od samego początku miała styczność ze sprawą pozwanej. Nadzorowała pracowników zajmujących się sprawą, udzielała im porad. Była osobą, która odmówiła pozwanej pożyczki w 2016 roku, albowiem – jak zeznała – pozwana była dla powodowej spółki niepewna, generowała koszty, było dużo problemów we współpracy. Zeznania B. K. Sąd ocenił jako wiarygodne, albowiem były jasne, logiczne
i spójne z zeznaniami przesłuchanych w toku postępowania świadków.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części.
W rozpoznawanej sprawie strony zawarły w dniu 21 czerwca 2013 roku umowę
o dochodzenie roszczeń, na podstawie której pozwana zleciła, a powodowa spółka przyjęła zlecenie polegające na dochodzeniu wszelkich roszczeń od zakładów ubezpieczeń i/lub instytucji ubezpieczeniowych ponoszących odpowiedzialność za zaistniałą szkodę w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 29 czerwca 2006 roku. Jednocześnie strony zawarły aneks nr (...) do umowy, zgodnie z którym pozwana zleciła powodowej spółce poprowadzenie jej sprawy przed sądem. Strony uzgodniły, że dochodzenie roszczeń na rzecz pozwanej na drodze sądowej zostanie zlecone przez powoda kancelarii adwokackiej lub radcowskiej.
Zgodnie z art. 734 § 1 k.c., przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
W myśl art. 750 k.c., do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
Umowa zawarta przez strony w dniu 21 czerwca 2013 roku była umową mieszaną, która w przeważającej części nosiła cechy umowy o świadczenie usług, do której stosować należało przepisy o zleceniu (art. 750 k.c. w z zw. z art. 734 k.c.). Umowa tego rodzaju była umową starannego działania, gdyż świadczący usługę nie był zobowiązany do osiągnięcia konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu jako koniecznego do wykonania celu tej umowy, podstawowym zaś obowiązkiem dającego zlecenie była zapłata wynagrodzenia.
Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia stanowi art. 746 § 1 k.c. W myśl tego przepisu, dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie, ale powinien przyjmującemu zlecenie zwrócić wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, a w razie odpłatnego zlecenia jest zobowiązany do uiszczenia części wynagrodzenia odpowiadającej dotychczasowym czynnościom, natomiast w przypadku dokonania wypowiedzenia bez ważnego powodu, powinien naprawić także szkodę.
Ważne powody w rozumieniu tego przepisu, to wadliwe wykonywanie powierzonych czynności czy też inne sytuacje, w których relacje między dającym
a przyjmującym zlecenie układają się w ten sposób, że nie można racjonalnie oczekiwać dalszej współpracy z uwagi np. na utratę zaufania. W ocenie Sądu taka sytuacja nie miała miejsca, zaś do działania powodowej spółki nie zostały zgłoszone istotne zastrzeżenia merytoryczne.
Wypowiedzenie umowy zlecenia wywiera skutek
ex nunc i znosi stosunek zobowiązaniowy na przyszłość. Wygasa zatem stosunek zobowiązaniowy, ale nie w całości, bowiem nie zostają zniweczone skutki umowy, pozostaje roszczenie o część wynagrodzenia po stronie przyjmującego zlecenie. W braku postanowień umownych rozliczenie następuje na podstawie art. 746 § 1 k.c., a treść umowy ma znaczenie dla określenia charakteru czynności, do wykonania której zobowiązał się przyjmujący zlecenie oraz dla określenia należnego mu wynagrodzenia i zasad jego wypłacania. W zakresie swobody umów wynikającej z art. 353
1 k.c. strony mogą ułożyć stosunek zlecenia według ich uznania także poprzez określenie rodzaju i wysokości wynagrodzenia, w tym uzależnienia wysokości wynagrodzenia lub jego zapłaty od osiągnięcia przez dającego zlecenie oczekiwanych przez niego korzyści albo spełnienia się przesłanki jego wypłaty. W razie umowy zlecenia o charakterze odpłatnym,
a taką była zawarta przez strony umowa zlecenia z dnia 21 czerwca 2013 roku wraz
z aneksem nr (...) do umowy, dający zlecenie jest obowiązany, niezależnie od powodu wypowiedzenia, uiścić część wynagrodzenia odpowiadającą dotychczasowym czynnościom, co oznacza obowiązek zapłaty za czynności definitywnie dokonane do daty wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego. W razie natomiast wypowiedzenia umowy zlecenia bez ważnego powodu obowiązany jest oprócz tego również do naprawienia szkody wynikłej
z braku wynagrodzenia za czynności wprawdzie dokonane przed wypowiedzeniem umowy, lecz wywierające skutek dla dającego zlecenie po wypowiedzeniu, jeżeli strony powiązały wypłatę wynagrodzenia z tym skutkiem, albo szkody wynikłej z braku wynagrodzenia za czynności, które przyjmujący zlecenie miał wykonać i obiektywnie mógłby to uczynić, ale ich nie wykonał na skutek takiego wypowiedzenia. Ustawowe zasady rozliczeń w przypadku wypowiedzenia odpłatnej umowy zlecenia są takie same dla wszystkich rodzajów wynagrodzenia – ryczałtowego, godzinowego, za sukces, czy uzależnionego od warunku zawieszającego
(vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2017 r., V CSK 330/16).
Okolicznością bezsporną pozostają postanowienia umowne określone w umowie
o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku określające przedmiot umowy, wysokość wynagrodzenia i sposób jego płatności. Poza sporem jest fakt, że pozwana nie uiściła dotychczas na rzecz powodowej spółki jakiegokolwiek kwoty tytułem wynagrodzenia.
Pozwana wypowiedziała powodowej spółce umowę pismem z dnia 16 maja 2016 roku, co wynika wprost z załączonych przez stronę powodową dowodów, które nie były kwestionowane przez kuratora pozwanej.
Analiza materiału dowodowego w sposób jednoznaczny wskazuje, że przyczyną wypowiedzenia umowy nie mogła być utrata zaufania do powodowej spółki. W piśmie z dnia 16 maja 2016 roku pozwana lakonicznie wskazała, że powodem wypowiedzenia jest brak zaufania, jednakże nie przedstawiła żadnych konkretnych twierdzeń w tym zakresie, ani dowodów na ich poparcie. W ocenie Sądu pozwana w żaden sposób nie wykazała, że dokonała wypowiedzenia umowy z ważnego powodu. W trakcie postępowania sądowego
o zadośćuczynienie i odszkodowanie w sprawie I C 869/15 oraz na etapie przedsądowym pozwana nie podważała czynności procesowych wyznaczonego przez powodową spółkę pełnomocnika, nie kwestionowała jego koncepcji procesowych, składanych wniosków dowodowych etc. W zasadzie wypowiedziała umowę oraz pełnomocnictwo procesowe
w sprawie I C 869/15 po tym, jak powodowa spółka odmówiła jej wypłaty kwoty (...) zł, gdyż - jak wskazała prezes zarządu B. K. – spółka nie praktykowała wypłat dla poszkodowanych, w których imieniu działała w sprawie. Zauważyć należy, że pozwana domagała się - nie czekając na wynik sprawy sądowej - wypłaty zaliczki ze środków własnych strony powodowej na poczet należnych jej w przyszłości świadczeń od (...) S.A., w sytuacji gdy zarówno na etapie przedsądowym, jak i w trakcie trwania postępowania przed sądem, spółka i tak pokrywała już liczne wydatki związane z prowadzeniem sprawy w jej imieniu.
Po odmownej decyzji strony powodowej w przedmiocie wypłaty zaliczki
i wypowiedzeniu umowy oraz pełnomocnictwa procesowego adw. B. Ś., pozwana postanowiła zawrzeć umowę z nowym pełnomocnikiem, który
nota bene nie podjął żadnych czynności w postępowaniu sądowym, w tym nie zawnioskował o dopuszczenie dowodu
z opinii biegłych, zgodnie z sugestią biegłego, który wydał opinię w sprawie I C 869/15, a co miał w zamiarze dokonać wyznaczony przez powodową spółkę pełnomocnik. Po wstąpieniu nowego pełnomocnika do postępowania w sprawie I C 869/15 nie zostały zmodyfikowane okoliczności faktyczne, nie została zaprezentowana zmiana argumentacji prawnej lub modyfikacja wywodów prawnych. Nowy pełnomocnik procesowy bazował jedynie na tej argumentacji, którą przedstawiła adw. B. Ś. w pozwie. Wyrok wydany w sprawie
I C 869/15 był oparty o materiał dowodowy zgromadzony w całości jeszcze przed zmianą pełnomocnika. Był więc gromadzony w okresie, gdy S. L. w sprawie
o zadośćuczynienie i odszkodowanie reprezentował wyznaczony przez powodową spółkę pełnomocnik.
W toku niniejszego procesu nie zostały podniesione jakiekolwiek zarzuty co do utraty zaufania pozwanej w stosunku do powodowej spółki, zarówno pod kątem rzetelności, jak
i jakości świadczonych usług w ramach umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku.
Zauważyć należy, że w okresie od października 2006 roku do połowy maja 2016 roku, tj. przez niemal 10 lat, powodowa spółka w ramach umów o dochodzenie roszczeń zawartych: początkowo z rodzicami pozwanej, a następnie z samą pozwaną w związku z uzyskaniem przez nią pełnoletniości, podejmowała szereg czynności jeszcze na etapie przedsądowym oraz sądowym, sporządzając liczne pisma procesowe, wielokrotnie ponaglając ubezpieczyciela co do podjęcia czynności w zakresie wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia, zbierając materiały dowodowe i sporządzając niezbędną dokumentację do sprawy, wnosząc
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych sądowych oraz doprowadzając do ugody, na którą pozwana ostatecznie nie przystała, a która to ugoda miała opiewać na dużo większą kwotę, aniżeli pozwanej udało się ostatecznie uzyskać w postępowaniu prowadzonym przez Sąd Okręgowy w Warszawie pod sygn. akt I C 869/15.
Nie ulega wątpliwości, że za w/w czynności powodowej spółce przysługuje wynagrodzenie z tytułu wykonywanych na rzecz S. L. czynności w ramach umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku, zgodnie z art. 746 k.c. Zgodnie z § 3 tej umowy, w przypadku przyznania na rzecz S. L. jakichkolwiek świadczeń, strony ustaliły wynagrodzenie dla powodowej spółki w wysokości 25 % netto (30,75% brutto) wypłaconej na rzecz poszkodowanej kwoty.
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. podjęła realne czynności w sprawie I C 869/15, co więcej wyznaczony przez powodową spółkę pełnomocnik dążył do wykonania zobowiązania nałożonego przez sąd we wcześniejszej sprawie sygn. akt I C 927/14, jednakże z uwagi na opieszałość pozwanej w dostarczeniu niezbędnej dokumentacji ówczesny pozew został zwrócony.
Analiza materiału dowodowego wskazuje, że niewątpliwie gdyby pozwana nie wypowiedziała powodowej spółce umowy, to uzyskałaby ona wynagrodzenie za prowadzenie sprawy o zadośćuczynienie i odszkodowanie przeciwko (...) S.A., zgodnie z § 3 zawartej umowy o dochodzenie roszczeń. Strona powodowa jest zatem uprawniona, wobec wypowiedzenia przez pozwaną umowy bez ważnego powodu, do dochodzenia szkody z tego tytułu po tej dacie. Przy rozliczaniu - w przypadku wypowiedzenia przez dającego zlecenie - części wynagrodzenia za sukces (typu success fee) odpowiadającej dotychczasowym czynnościom, konieczne jest dokonanie ustaleń, czy ziściła się przesłanka określona jako sukces oraz ustalenie, w jakich częściach było to wynikiem działania przyjmującego zlecenie, a w jakich działań podejmowanych bez jego udziału. Z kolei szkoda przyjmującego zlecenie może polegać na utraconym przez niego wynagrodzeniu za niewykonaną część zlecenia. Zakres obowiązku odszkodowawczego podlega jednak pomniejszeniu o korzyści, które przyjmujący zlecenie uzyskał, wykonując inne czynności w czasie, w którym wykonywałby wypowiedziane zlecenie.
Wypowiedzenie umowy przez pozwaną nie nastąpiło z ważnej przyczyny. Z materiału dowodowego, w tym w szczególności z dowodu z przesłuchania strony powodowej oraz świadków, nie wynika, aby przyczyną wypowiedzenia umowy o dochodzenie roszczeń oraz pełnomocnictwa adw. B. Ś. była utrata zaufania do powoda mająca podstawy
w stanie faktycznym, czy też zaniedbywanie przez powoda obowiązku informowania pozwanej o przebiegu prowadzonej sprawy i udzielania pozwanej ważnych wiadomości
o stanie sprawy lub też nienależyte wykonywanie czynności na rzecz pozwanej, czy też inne, które można ująć jako „ważna przyczyna wypowiedzenia” (art. 740 k.c.). Pozwana nie zajęła stanowiska w sprawie, mimo, że kurator procesowy działający w jej imieniu wskazał, iż nawiązał kontakt z pozwaną, informując ją o sprawie. Pozwana miała poinformować kuratora, że przystąpi do sprawy wraz z pełnomocnikiem procesowym, do czego finalnie nie doszło, zatem wskazać należy, iż pozwana nie podjęła żadnych czynności w sprawie, aby wykazać,
z jakich konkretnie powodów była zmuszona wypowiedzieć powodowi umowę
o dochodzenie roszczeń oraz pełnomocnictwo do działania w sprawie o odszkodowanie
i zadośćuczynienie adw. B. Ś..
Pozwana nie wskazała na etapie wypowiedzenia na obiektywne okoliczności, które taką utratę zaufania by uzasadniały. Brak zaufania może uzasadniać powołanie się na art. 746 § 3 k.c. (ochrona wzajemnego zaufania stron umowy zlecenia jest wskazywana jako ratio art. 746 k.c. – wyr. SN z 9 października 2013 r., V CSK 472/12), jednak – by uzasadniać wypowiedzenie w takim trybie – brak zaufania jako „ważny powód” wypowiedzenia powinien wynikać z przyczyn, które są obiektywnie uzasadnione i weryfikowalne.
Podkreślić w tym miejscu należy, że po wstąpieniu nowego pełnomocnika pozwanej do postępowania w sprawie I C 869/15 (pozwana udzieliła pełnomocnictwa adwokat K. K. w dniu 27 lutego 2017 roku) nie zostały zmodyfikowane okoliczności faktyczne, nie została zaprezentowana zmiana argumentacji prawnej lub modyfikacja wywodów prawnych. Nowy pełnomocnik procesowy pozwanej bazował jedynie na tej argumentacji, którą przedstawiła adw. B. Ś.. W zasadzie oprócz kilkuminutowego udziału w rozprawie w dniu 6 marca 2017 roku, podczas której adw. K. W., działająca z substytucji adw. K. K., podtrzymała dotychczasowe stanowisko, popierając powództwo przed zamknięciem rozprawy, nowa pełnomocnik pozwanej nie podjęła żadnych innych czynności w sprawie, w szczególności takich, które ważyłyby lub byłyby znaczące dla sprawy (nowa koncepcja prawna, dodatkowa nieznana dotychczas argumentacja prawna, wypracowanie ugody z ubezpieczycielem). Zatem wyrok wydany
w sprawie I C 869/15 był oparty o materiał dowodowy zgromadzony w całości jeszcze przed wypowiedzeniem umowy powodowej spółce oraz pełnomocnictwa procesowego adw. B. Ś.. Po wydaniu wyroku czynności pełnomocnika pozwanej adw. K. K. sprowadziły się do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Od wyroku nie została wywiedziona apelacja.
Twierdzenia kuratora pozwanej, że powodowej spółce nie należy się żadne wynagrodzenie za przeprowadzone czynności wynikające z umowy o dochodzenie roszczeń albowiem powód żąda kosztów, których poniesienia nie wykazał, ani nie uzasadnił, rażąco naruszałoby jego interesy. Powodowa spółka udowodniła, że dokonała wszelkich działań
w celu wykonania umowy z dnia 21 czerwca 2013 roku, dołożyła w tym zakresie należytej staranności, zaś niedokonanie reszty czynności mających na celu pełne wykonanie umowy nastąpiło na skutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Podkreślić należy, że umowa o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 była umową starannego działania,
a nie rezultatu w postaci uzyskania korzystnego orzeczenia. Powodowa spółka, wywodząc swoje roszczenie z art. 746 § 1 k.c. udowodniła, że pozwana wypowiedziała umowę bez ważnych ku temu powodów. Nie miała obiektywnych przyczyn do niezadowolenia ze sposobu wykonywania przez spółkę umowy. Starannie działanie polega na wykonywaniu zleconych czynności rzetelnie, zgodnie z posiadaną wiedzą fachową, sprawnie, a z zebranego w sprawie materiału dowodowego w żaden sposób nie wynika, aby któregoś z tych elementów zabrakło w działaniu powodowej spółki czy też wyznaczonego do prowadzenia sprawy pozwanej pełnomocnika procesowego. W konsekwencji powodowa spółka mogła skutecznie dochodzić odszkodowania od pozwanej na mocy art. 746 § 1 in fine k.c. Przesłanki odpowiedzialności stanowią w tym przypadku: wypowiedzenie dokonane bez ważnego powodu, szkoda powstała w majątku drugiej strony oraz związek przyczynowy między takim wypowiedzeniem, a szkodą. Szkoda obejmuje zarówno rzeczywistą stratę, jak i utracone korzyści. Jeśli strony uzgadniają w umowie wysokość wynagrodzenia, to nieuiszczenie umówionego wynagrodzenia oznacza, że do majątku zleceniobiorcy nie weszły określone aktywa. Nie jest to szkoda hipotetyczna, lecz rzeczywista
(vide uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2015 r., I ACa 1096/14). Szkoda powodowej spółki polegała więc na tym, że wypowiadając bez ważnego powodu umowę zlecenia, pozwana uniemożliwiła spółce uzyskanie jakiejkolwiek kwoty tytułem wynagrodzenia.
Powodowa spółka domagała się kwoty (...),50 zł brutto tytułem odszkodowania za wypowiedzenie umowy bez ważnego powodu ((...) zł jako w.p.s. x 25% = (...) zł netto + 23% VAT = (...),50 zł brutto), (...) zł brutto tytułem kosztów związanych
z zastępstwem procesowym w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w Warszawie
o sygn. akt I C 869/15 (tj. (...) zł netto + 23% VAT), 34 zł tytułem kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictw dla adw. B. Ś. oraz r.pr. M. S. (1), łącznie – (...),50 zł brutto. Zauważyć trzeba, że strony umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku nie wyceniały każdej czynności procesowej podjętej przez powodową spółkę i wyznaczonego przez nią pełnomocnika procesowego, która zmierzała do uzyskania wyroku zasądzającego zadośćuczynienie i odszkodowanie, nie określiły też zasad wyceny takich czynności.
Podstawę żądania pozwu stanowił zapis § 5 aneksu nr (...) do umowy o dochodzenie roszczeń, zgodnie z którym w przypadku rozwiązania przez pozwaną umowy o dochodzenie roszczeń przed prawomocnym zakończeniem postępowania sądowego, powód został uprawniony do naliczenia wynagrodzenia od uzyskanych przez S. L. w wyniku postępowania kwot zgodnie z zawartą umową oraz aneksem (§ 5 ust.(...) aneksu). Jednocześnie pozwana zobowiązała się poinformować powoda o wysokości uzyskanych przez siebie świadczeń w sytuacji, gdyby wcześniej nastąpiło wypowiedzenie umowy powodowi. Pozwana powinna w terminie 14 dni od prawomocnego zakończenia postępowania sądowego powiadomić powoda o wysokości przyznanych jej świadczeń oraz przesłać odpis orzeczenia sądowego celem dokonania rozliczenia na zasadach ustalonych w umowie i aneksie do umowy (§ 5 ust. (...)aneksu). W przypadku niewykonania przez pozwaną w/w obowiązku, powodowi miało przysługiwać wynagrodzenie określone w umowie o dochodzenie roszczeń
i aneksie do umowy, obliczone od wartości tych roszczeń zgłoszonych w pozwie (§ 5 ust.(...) aneksu).
Z uwagi na zarzuty podniesione w sprzeciwie przez kuratora pozwanej, Sąd dokonał kontroli umowy o dochodzenie roszczeń wraz z aneksem nr (...) pod kątem stosowania przez powodową spółkę niedozwolonych klauzul umownych.
Zgodnie z art. 385 1 § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Pozwana zawarła umowę o dochodzenie roszczeń jako konsument. Powodowa spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą na dochodzeniu odszkodowań powypadkowych z OC sprawcy.
Niewątpliwie umowa o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku wraz
z aneksem nr (...) została zawarta przez strony w ramach standardowo stosowanych przez powodową spółkę formularzy oraz warunków umów. W ocenie Sądu nie ulega żadnej wątpliwości, iż postanowienia umowy nie podlegały indywidualnym uzgodnieniom
z pozwaną, która nie miała żadnego wpływu na ich treść, zostały one bowiem narzucone
w ramach stosowanego przez powodową spółką wzorca umowy. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika bowiem, aby pozwana zawierając z powodową spółką umowę w oparciu o przedmiotowy wzorzec umowy miała rzeczywisty wpływ na kształtowanie treści tej umowy i aby treść ta w zakresie wysokości i sposobu ustalania wynagrodzenia podlegała indywidualnym negocjacjom między stronami. Zdaniem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, o indywidualnym uzgodnieniu postanowień umowy nie może w żadnym wypadku świadczyć to, że na postanowienia te pozwana wyraziła zgodę składając stosowne oświadczenie, tj. podpisując umowę o dochodzenie roszczeń wraz
z aneksem. Również możliwość zapoznania się przez pozwaną z treścią tych dokumentów przed ich podpisaniem oraz idąca za tym możliwość rozważenia przez nią wszystkich konsekwencji wynikających z zawarcia umowy, także nie świadczy jeszcze o tym, że postanowienia te zostały uzgodnione z pozwaną indywidualnie. Wskazać przy tym należy, iż ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie spoczywa na tym, kto się na to powołuje (art. 385
1 § 4 k.c.), a zatem w niniejszej sprawie ciężar ten spoczywał na powodowej spółce, która jednakże, w ocenie Sądu, obowiązkowi temu nie sprostała.
Aby móc przejść do analizy abuzywności postanowień umowy należy także ustalić, że nie określały one głównych świadczeń stron. Prawidłowe określenie tego, czy dane postanowienie dotyczy świadczenia głównego ma fundamentalne znaczenie dla możliwości uznania postanowienia umownego za abuzywne. Z uwagi na to, że stanowi to wyjątek od mechanizmu kontroli treści postanowień niedozwolonych, przyporządkowanie postanowienia umownego jako świadczenia głównego podlega wykładni zawężającej ( wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 26 lutego 2015 r. w sprawie o sygn. C-143/13 p. 49). Przy trudnościach w prawidłowym zdefiniowaniu świadczenia głównego, wszelkie wątpliwości powinny być interpretowane na korzyść konsumenta.
W umowach nazwanych ich elementy konieczne ( essentialia negotii) określają niewątpliwie główne świadczenia stron. Brak możliwości uznania ich za postanowienia niedozwolone jest oczywisty także z tego względu, że bardzo trudno sobie wyobrazić, aby nie były one przedmiotem indywidualnych uzgodnień.
W ocenie Sądu postanowienia umowne dotyczące sposobu obliczenia wynagrodzenia powodowej spółki w przypadku rozwiązania przez klienta umowy o dochodzenie roszczeń przed prawomocnym zakończeniem postępowania sądowego, nie dotyczą świadczeń głównych stron. Do essentialia negotii zawartej między stronami umowy zaliczyć należy zobowiązanie powodowej spółki do dochodzenia wszelkich roszczeń od zakładów ubezpieczeń i/lub instytucji ubezpieczeniowych ponoszących odpowiedzialność za zaistniałą szkodę w wyniku wypadku komunikacyjnego pozwanej z dnia 29 czerwca 2006 roku. Przedmiotem świadczenia głównego powoda było zatem spełnienie usługi polegającej na określonych czynnościach faktycznych, które miały doprowadzić do uzyskania przez pozwaną należnego jej od ubezpieczyciela zadośćuczynienia i odszkodowania za wypadek. Do elementów koniecznych zawartej między stronami umowy nie należała odpłatność, zarówno umowa zlecenia, jak i umowa o świadczenie usług mogą być bowiem czynnościami odpłatnymi, jak i nieodpłatnymi. Strony mogły zatem swobodnie zdecydować, czy usługa wykonana przez powodową spółkę będzie miała charakter umowy darmej (np. grzecznościowej), czy też odpłatnej.
Mając na uwadze powyższe, należało uznać, że postanowienia umowy o dochodzenie roszczeń oraz aneksu nr (...) do umowy, podlegają w tym zakresie kontroli na podstawie art. 385 1 k.c.
Do essentialia negotii tej umowy należy zobowiązanie przyjmującego zlecenie do dokonania
określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art. 734 § 1 KC)
Do essentialia negotii tej umowy należy zobowiązanie przyjmującego zlecenie do dokonania
określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art. 734 § 1 KC)
Do essentialia negotii tej umowy należy zobowiązanie przyjmującego zlecenie do dokonania
określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art. 734 § 1 KC)
Do essentialia negotii tej umowy należy zobowiązanie przyjmującego zlecenie do dokonania
określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art. 734 § 1 KC)
Za abuzywne uznać należy postanowienia, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Zgodnie z przeważającym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, za sprzeczne z dobrymi obyczajami należy uznać te postanowienia umowne, które godzą w równowagę kontraktową stron, zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania, zaś rażące naruszenie interesów konsumenta można rozumieć jako nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym (zob. wyr. SA w Warszawie z 4.7.2017 r., VI ACa 345/16, Legalis; wyr. SN z 13.6.2012 r., II CSK 515/11, Legalis; przegląd orzecznictwa polskiego i unijnego zob. R. Trzaskowski, w: J. Gudowski, Komentarz KC, t. 4, 2017, art. 3851, Nt 27 i n.).
Artykuł 385
3 k.c. zawiera listę postanowień, które – jeśli nie zostały uzgodnione indywidualnie i są poddane testowi abuzywności zgodnie z art. 385
1 k.c. – w razie wątpliwości powinny być uznane za niedozwolone (tzw. lista klauzul szarych). Komentowany przepis ma charakter dyrektywy interpretacyjnej
(tak E. Ł., Ochrona niektórych praw konsumentów. Komentarz, W. 2001, art. 3853 KC, s. 112, Nb 85; C. Ż.,
w: B., Komentarz. Zobowiązania, t. I, 2011, art. 3853 KC, s. 170).
Zgodnie z art. 385
3 pkt 16, 17 i 22 k.c. w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności: nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji
z zawarcia lub wykonania umowy, nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego, przewidują obowiązek wykonania zobowiązania przez konsumenta mimo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez jego kontrahenta.
W rozpoznawanej sprawie powodowa spółka, na wypadek rozwiązania przez pozwaną umowy o dochodzenie roszczeń przed prawomocnym zakończeniem postępowania sądowego, zastrzegła na swoją rzecz uprawnienie do naliczenia wynagrodzenia od uzyskanych przez pozwaną w wyniku postępowania kwot zgodnie z umową oraz aneksem nr (...) do umowy. Zauważyć należy, że obowiązek ten został nałożony na pozwaną bez względu na przyczynę rozwiązania umowy. Nawet zatem skrajnie nierzetelne prowadzenie sprawy przed sądem, skutkujące rozwiązaniem przez pozwaną umowy z winy spółki, rodziłoby po stronie pozwanej obowiązek zapłaty umówionego wynagrodzenia. Na pozwaną, jako konsumenta, został zatem nałożony obowiązek wykonania zobowiązania poprzez zapłatę wynagrodzenia nawet w przypadku niedochowania należytej staranności w wykonaniu zobowiązania przez jej kontrahenta. Co więcej, pozwana została dodatkowo obciążona obowiązkiem poinformowania powodowej spółki o wysokości przyznanych jej świadczeń oraz przesłania odpisu orzeczenia sądowego lub ugody w terminie 14 dni od prawomocnego zakończenia postępowania sądowego, w przeciwnym razie narażała się na możliwość wyliczenia wynagrodzenia należnego powodowej spółce w oparciu o wartość roszczeń zgłoszonych
w pozwie. W ocenie Sądu stanowi to nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na niekorzyść pozwanej, a co za tym idzie zapisy § 5 ust. 1-3 aneksu nr (...) do umowy
o dochodzenie roszczeń należy uznać za niedozwolone klauzule umowne.
W przekonaniu Sądu zastrzeżenie wyliczenia wynagrodzenia od wartości roszczeń zgłoszonych w pozwie stanowi próbę osiągnięcia dodatkowego zysku przez powodową spółkę kosztem pozwanej. Sąd nie kwestionuje prawa powodowej spółki do uzyskania wynagrodzenia za świadczone usługi, jednakże obliczenie należnego powodowi świadczenia od kwoty (...) zł i ustalenie go w rozpoznawanej sprawie na kwotę (...),50 zł brutto musi być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Zauważyć należy, że powodowa spółka nie miała żadnych problemów z uzyskaniem informacji o wydanym
w sprawie I C 869/15 wyroku. Prezes zarządu powodowej spółki najpóźniej w toku niniejszego postępowania dowiedziała się, że roszczenie S. L. zostało
w sprawie I C 869/15 uwzględnione jedynie w części, mimo tego nie dokonała modyfikacji powództwa, domagając się zasądzenia wynagrodzenia od pozwanej w wysokości obliczonej w oparciu o wartość roszczeń zgłoszonych w pozwie ((...) zł). Świadczy to niewątpliwie o tym, że zawarte w § 5 aneksu nr (...) klauzule stwarzały realne zagrożenie dla praw pozwanej jako konsumenta, albowiem gwarantowały powodowej spółce prawo do uzyskania wynagrodzenia w wysokości kompletnie nieadekwatnej do kwoty uzyskanej faktycznie przez pozwaną w postępowaniu sądowym w wyniku działań spółki.
Konsekwencją stwierdzenia abuzywności klauzuli jest działająca ex lege sankcja bezskuteczności niedozwolonego postanowienia, połączona z przewidzianą w art. 385 1 § 2 k.c. zasadą związania stron umową w pozostałym zakresie.
Mając powyższe na uwadze, Sąd uwzględnił żądanie pozwu w odniesieniu do kwoty, którą pozwana faktycznie otrzymała na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
w sprawie sygn. akt I C 869/15, pomniejszonej o kwotę od niej ściągniętą z uzyskanego świadczenia, tytułem opłaty od pozwu (§ 3 umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku). Sąd wziął pod uwagę zapis umowny (§ 4 ust. 1 aneksu nr (...)), że
w przypadku zasądzenia na rzecz klienta odsetek, wynagrodzenie powoda miało zostać naliczone od wartości świadczeń skapitalizowanych na dzień uprawomocnienia się wyroku. Sąd Okręgowy zasądził na rzecz pozwanej kwotę (...) zł tytułem zadośćuczynienia wraz
z ustawowymi odsetkami od dnia 29 lipca 2012 roku do dnia 3 grudnia 2015 roku
i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, które to odsetki wyniosły łącznie na dzień uprawomocnienia się wyroku (...),64 zł. Tym samym łączna kwota z tytułu zadośćuczynienia wyniosła(...)
,(...) zł ((...) zł + (...),64 zł). Kolejno, Sąd Okręgowy zasądził tytułem odszkodowania kwotę(...) zł wraz
z ustawowymi odsetkami od dnia 29 lipca 2012 roku do dnia 3 grudnia 2015 roku
i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, które to odsetki wyniosły łącznie na dzień uprawomocnienia się wyroku(...),11 zł. Tym samym łączna kwota z tytułu odszkodowania wyniosła(...)
,11 zł ((...) zł + (...),11 zł). Po zsumowaniu świadczeń z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania wraz z należnymi odsetkami należna pozwanej kwota wyniosła
(...),75 zł
. Kwotę tę należało pomniejszyć o
(...),72 zł, która została ściągnięta od pozwanej z zasądzonego jej świadczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie tytułem nieuiszczonej przez poszkodowaną opłaty od pozwu (pkt Va wyroku). Ostateczna kwota, od której należało obliczyć należne powodowej spółce odszkodowanie wyniosła
(...),03 zł ((...),75 zł –(...),72 zł). Zgodnie z § 3 umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 21 czerwca 2013 roku, należne powodowej spółce wynagrodzenie miało wynosić 25% świadczenia przyznanego pozwanej, tj.
(...) zł ((...),03 zł x 25%). Kwotę tę należało powiększyć o należną powodowej spółce stawkę 23% podatku od towarów usług, tym samym uwzględniono powództwo do kwoty(...)
,33 zł ((...) zł + 23% VAT).
Podstawę rozstrzygnięcia w zakresie odsetek stanowił art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Termin spełnienia świadczenia może być oznaczony (w ustawie lub umowie) albo wynikać
z właściwości zobowiązania – w pozostałych zaś sytuacjach świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania (art. 455 k.c.). Sąd uwzględnił żądanie powodowej spółki o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie jedynie w części, tj. od dnia 21 listopada 2019 roku do dnia zapłaty, nie zaś jak wskazano w pozwie od dnia 25 maja 2017 roku, albowiem w niniejszej sprawie powód wezwał pozwaną do zapłaty żądanej przez niego kwoty dopiero pismem z dnia 30 października 2019 roku, nadanym w dacie sporządzenia wezwania. Sąd wziął pod uwagę termin co najmniej 7 dni celem uregulowania należności przez pozwaną oraz uwzględnił czas doręczenia wezwania, łącznie 21 dni. Skoro termin do zapłaty upłynął z dniem 20 listopada 2019 roku, tym samym roszczenie stało się wymagalne od dnia następnego, tj. 21 listopada 2019 roku. Skutkiem powzięcia przez powodową spółkę informacji o wypłacie świadczeń dla poszkodowanej powinno być wezwanie skierowane przez spółkę do pozwanej co do zapłaty kwoty wynagrodzenia. Termin spełnienia świadczenia o wynagrodzenie umowne nie wynika z umowy, ani z właściwości zobowiązania, zatem świadczenie o wynagrodzenie jest wymagalne od wezwania – w oparciu o art. 455 k.c. Brak wykonania przez pozwaną obowiązku informacyjnego mógłby być podstawą, co najwyżej, do odpowiedzialności odszkodowawczej, jednak tej powód w sprawie nie żądał. Biorąc pod uwagę powyższe, należało oddalić roszczenie odsetkowe w pozostałym zakresie.
Sąd oddalił również powództwo co do kwoty(...)zł brutto tytułem kosztów związanych z zastępstwem procesowym w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym
w W. o sygn. akt I C 869/15 (tj. (...) zł netto + 23% VAT) oraz co do kwoty 34 zł tytułem kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictw dla adw. B. Ś. oraz r.pr. M. S. (1), z uwagi na przedawnienie w/w roszczeń.
Zgodnie z art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (art. 117 § 2 k.c.). Dodatkowo w myśl art. 117 § 2 1 k.c., który wszedł w życie w dniu 9 lipca 2018 r., po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.
W niniejszej sprawie kurator pozwanej w sprzeciwie od nakazu zapłaty podniosła zarzut przedawnienia roszczenia, nadto nie ma wątpliwości, że strona powodowa jest przedsiębiorcą, który występuje przeciwko konsumentowi. Roszczenia pieniężne zgłoszone
w pozwie podlegają przedawnieniu. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Zgodnie z treścią przepisu art. 118 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 9 lipca 2018 r., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Uregulowania te stosuje się również do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i w tym dniu nieprzedawnionych.
W niniejszej sprawie co do wyżej omówionego roszczenia głównego w postaci zapłaty 25% uzyskanego przez pozwaną świadczenia, zastosowanie ma przepis art. 118 k.c. Szkoda powstała najwcześniej 9 maja 2017 roku, tj. z chwilą uprawomocnienia się wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie sygn. akt I C 869/15. Termin przedawnienia upływał
z dniem 31 grudnia 2020 roku. W niniejszej sprawie pozew został początkowo wniesiony
w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 17 kwietnia 2020 roku, zatem stwierdzić należy, że termin przedawnienia został przerwany, w wyniku czego Sąd zasądził kwotę (...),33 zł.
W zakresie kwoty żądanej tytułem kosztów związanych z zastępstwem procesowym w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w Warszawie sygn. akt I C 869/15 (tj. kwoty (...) zł brutto) należy podnieść, że jest to wynagrodzenie w oparciu o zapis § 1 aneksu nr (...) do umowy z dnia 21 czerwca 2013 roku z tytułu prowadzenia sprawy. Wynagrodzenie należy się po wykonaniu zlecenia, zgodnie z art. 744 k.c. Zgodnie zaś z art. 751 pkt 1 k.c. z upływem lat dwóch przedawniają się roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju. Pozwana S. L. wypowiedziała umowę o dochodzenie roszczeń oraz pełnomocnictwo adw. B. Ś.
z dniem 16 maja 2016 roku. W ocenie Sądu roszczenie o wynagrodzenie za spełnione czynności (wynagrodzenie z tytułu prowadzenia sprawy) uaktualniło się już w chwili wypowiedzenia umowy. Mając na uwadze dwuletni okres przedawnienia, liczony od dnia 16 maja 2016 roku, przedłużony do końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło przedawnienie, uznać należy że roszczenia można było dochodzić do dnia 31 grudnia 2018 roku, zaś po tym terminie stało się przedawnione, tym samym Sąd oddalił powództwo
w zakresie kwoty (...) zł.
Podobnie sytuacja przedstawia się w zakresie dochodzonej pozwem kwoty
34 zł tytułem kosztów opłat skarbowych od udzielonych pełnomocnictw dla dwóch profesjonalnych pełnomocników. Jest to zwrot poniesionych wydatków w oparciu
o art. 746 § 1 k.c. Zgodnie z przywołanym przepisem dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Niemniej jednak stwierdzić należy, że roszczenie to również jest przedawnione, analogicznie do roszczenia w zakresie kosztów związanych z zastępstwem procesowym w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w Warszawie sygn. akt I C 869/15 (tj. kwoty (...) zł brutto). Zastosowanie ma przepis art. 751 pkt 1 k.c., z którego wynika, że termin przedawnienia upłynął z dniem 31 grudnia 2018 roku, tym samym Sąd w tym zakresie również oddalił roszczenie jako przedawnione.
Czynność, którą można by uznać za przerywającą bieg przedawnienia roszczenia
w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 k.c., tj. wniesienie pozwu do sądu, strona powodowa dokonała dopiero w dniu 17 kwietnia 2020 roku, co do przerwania biegu przedawnienia
w zakresie kwot: (...) zł oraz (...) zł doprowadzić nie mogło, wobec wcześniejszego upływu jego terminu.
Sprawę wszczęto po dniu 9 lipca 2018 roku (pozew wniesiony w dniu 17 kwietnia 2020 roku), czyli po dniu wejścia w życie nowelizacji przepisów o przedawnieniu roszczeń, zatem należy zastosować znowelizowane przepisy art. 117 i 117 1 k.c. Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy nowelizującej z dnia 13 kwietnia 2018 roku (Dz.U. z 2018 r. poz. 1104), roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym Kodeksie cywilnym w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Sąd miał zatem obowiązek wziąć z urzędu pod uwagę skutki przedawnienia roszczenia zgłoszonego w pozwie.
Wymaga podkreślenia, że w ocenie Sądu w sprawie nie istnieją żadne okoliczności, które pozwalałyby, w myśl art. 117 1 k.c., nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi i nie wymagają tego względy słuszności.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosunkowo je rozdzielając. Żądanie powodowej spółki obejmowało kwotę (...),50 zł. Sąd uwzględnił powództwo jedynie w części, tj. w zakresie kwoty (...),33 zł, tym samym powód wygrał proces w części – 44%, przegrał zaś w 56% i w takim stosunku do kosztów całego procesu winien w nich partycypować. Na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. Sąd pozostawił szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu.
Jednocześnie Sąd przyznał wynagrodzenie na rzecz kuratora ustanowionego
w sprawie, który reprezentował pozwaną, mając na uwadze brzmienie § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia
i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej z dnia 9 marca 2018 roku (Dz.U. z 2018 r. poz. 536), zgodnie z którym wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanego dalej „kuratorem”, nie może przekraczać 40% stawek minimalnych przewidzianych przepisami określającymi opłaty za czynności adwokackie, a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny, przepisami określającymi opłaty za czynności radców prawnych, w obu przypadkach nie mniej, niż 60 zł. W nawiązaniu do treści § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800) wynagrodzenie dla kuratora ustanowionego w niniejszej sprawie powinno wynosić 2 160 zł, jednak z uwagi na treść § 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej z dnia 9 marca 2018 roku (Dz.U. z 2018 r. poz. 536) Sąd wziął pod uwagę, że nakład pracy kuratora nie był wygórowany, kurator nie podjął istotnych czynności w sprawie, zaś stopień zawiłości sprawy nie był znaczny. Mając na uwadze powyższe Sąd przyznał kuratorowi wynagrodzenie
w wysokości (...) zł.
Z uwagi na uiszczenie przez powoda zaliczki w kwocie(...) zł na poczet wydatków związanych z ustanowieniem kuratora dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej S. L., Sąd orzekł o wypłaceniu wynagrodzenia kuratorowi częściowo z uiszczonej zaliczki, w pozostałym zakresie z sum Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Legionowie.
Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji.
Sędzia Joanna Malińska
Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć powodowej spółce (z pouczeniem).
Sędzia Joanna Malińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Legionowie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Joanna Malińska
Data wytworzenia informacji: