II K 817/23 - zarządzenie Sąd Rejonowy w Legionowie z 2023-12-21

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 817/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

K. B. (1)

Prokurator zarzucił K. B. (1), iż:

W okresie od dnia 16.02.2022 r. do dnia 05.06.2023 r. w L. woj. (...), uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego wobec syna K. B. (2) określonego Wyrokiem Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie – III Wydział Cywilny z dnia 17.11.2014 roku sygn. akt III C 376/13 na kwotę 500 zł miesięcznie, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń miesięcznych, narażając uprawnionego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, tj. popełnienie czynu z art. 209 § 1a k.k.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd uznał, że oskarżony nie wypełnił wszystkich znamion zarzuconego mu w akcie oskarżenia czynu i uniewinnił go od postawionego zarzutu.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód i numer karty

1.  K. B. (1) jest biologicznym ojcem K. B. (2). Matką i przedstawicielem ustawowym chłopca jest W. D., z którą K. B. (1) był w związku małżeńskim w okresie od 19 kwietnia 2010 roku do listopada 2014 roku. Po około miesiącu od ślubu K. B. (1) trafił do zakładu karnego. W trakcie odbywania przez niego kary pozbawienia wolności W. D. podjęła decyzję o rozstaniu. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie w dniu 17 listopada 2014 roku w sprawie o sygn. akt III C 376/13 orzekł rozwód ww. dwójki dorosłych, pozbawił K. B. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnim K. oraz zobowiązał K. B. (1) do łożenia na rzecz syna comiesięcznie kwoty 500 złotych. Od tamtej pory K. B. (1) nie utrzymuje kontaktów z synem. (...) przy wychowaniu K. B. (2) pomagają W. D. jej obecny mąż P. oraz matka. Kobieta oprócz ww. małoletniego posiada jeszcze 2 dzieci, pochodzących ze związku z P. D. w wieku 4 i 7 lat. W związku z opieką nad dziećmi kobieta nie pracuje. Otrzymuje zasiłek rodzinny w kwocie 124 złotych miesięcznie, zasiłek 500 plus na każde dziecko, zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 330 złotych oraz na rzecz K. B. (2) kwotę 500 złotych z funduszu alimentacyjnego.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 40, 190v;

zeznania świadka W. D. – k. 13, 190v-191

zawiadomienie o przyznaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego – k. 1-1v, 5-5v;

decyzja o przyznaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego z 2.09.2021 r. i 15.09.2022 r. – k. 2, 6;

kserokopia odpisu wyroku SO Warszawa-Praga w Warszawie z 17.11.2014 r., sygn. III C 376/13 – k. 7-8;

informacja z OPS w L. z 23.02.2023 r. – k. 11.

2.  W okresie od dnia 16.02.2022 r. do dnia 05.06.2023 r. K. B. (1) nie wywiązywał się z nałożonego na niego Wyrokiem Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie – III Wydział Cywilny z dnia 17.11.2014 roku sygn. akt III C 376/13 obowiązku alimentacyjnego względem K. B. (2). Na poczet zasądzonych alimentów W. D. nie otrzymała żadnej wpłaty ani od zobowiązanego ani od komornika. Prowadzone postępowanie egzekucyjne wobec K. B. (1) okazało się być bezskuteczne z uwagi na brak majątku dłużnika. Brak wpłat na poczet zasądzonych alimentów naraził K. B. (2) na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb w okresie niealimentacji.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 40, 190v;

zeznania świadka W. D. – k. 13, 190v-191;

zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji alimentów – k. 3-4, 9-10;

karta rozliczeniowa karta ze sprawy Kmp 29/13 – k. 159-162.

3.  K. B. (1) w wyniku wypadku w wieku 18 lat stracił lewą dłoń. To był rok 1995. Starał się o rentę z tego powodu, ale mu jej odmówiono. Wypadek bardzo go ograniczył na wielu płaszczyznach życia, ale jego sytuacja materialna pogorszyła się znacznie, na stałe, w 2008 roku, kiedy stracił pracę. Zarabiał wtedy tzw. „najniższą krajową”, było to około 1500 złotych, ale był to stały dochód. Już wtedy prowadził skromne życie z matką chłopca i finansowo rodzinę wspierały ich mamy. Od tamtej pory K. B. (1) jest osobą borykającą się z trudnościami dnia codziennego, która w celu zarobienia środków na przeżycie zbiera puszki. K. B. (1) brakuje środków finansowych na podstawowe produkty dla siebie, czasem chodzi głodny. Z podjęciem pracy wyżej wymieniony ma trudności, albowiem pracodawcy wymagają często przedstawienia oświadczenia o niekaralności, a to w przypadku oskarżonego nie jest możliwe, albo widząc, że nie posiada lewej dłoni sugerują mu, że sobie nie poradzi. K. B. (1) korzysta z pomocy doraźnej udzielanej osobom w trudnej sytuacji przez Ośrodek Pomocy Społecznej. Ze względu na swój stan zdrowia – w 2023 roku wykryto u niego nowotwór – sam potrzebuje pomocy, ale nie ma pieniędzy na swoje leczenie ani osób bliskich, które mogłyby mu zaoferować pomoc. Aktualnie zajmuje lokal socjalny, z którego grozi mu eksmisja wobec nieregulowania czynszu.

Wyżej wymieniony w okresie z zarzutu nie był w stanie łożyć na syna, ani odłożyć pieniędzy na prezenty dla niego. W tym okresie nie miał pracy ani środków na zaspokojenie swoich własnych minimalnych potrzeb egzystencjonalnych. Chciałby przekazywać pieniądze na syna, bo wie że jest to jego obowiązkiem, ale faktycznie nie jest w stanie tego czynić z uwagi na swoją sytuację materialno-osobistą.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 40, 190v;

zeznania świadka W. D. – k. 13, 190v-191.

4.  K. B. (1) nie wnosił pozwu o obniżenie wysokości ustalonych alimentów, albowiem nie potrafił tego zrobić. Nie umiał napisać właściwego pisma w tym zakresie.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 40, 190v.

5.  K. B. (1) był zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako bezrobotny w następujących okresach: od dnia 20.11.2006 r. do dnia 7.03.2007 r., od dnia 29.09.2008 r. do dnia 19.08.2010 r., od dnia 18.05.2015 r. do dnia 31.07.2015 r., od dnia 15.10.2015 r. do dnia 24.11.2015 r., od dnia 16.01.2018 r. do dnia 22.04.2019 r. W powyższym okresie czasu zaproponowano mu 3 oferty pracy, ale ich podjęcie nie było możliwe z uwagi na odmowę pracodawcy (w przypadku pierwszej z ofert pracy w 2009 r.) oraz karalność oskarżonego (w przypadku 2 kolejnych – stanowisko pracownika ochrony – rok 2018).

informacja z Powiatowego Urzędu Pracy dot. oskarżonego – k. 24-25.

6.  Małoletni K. B. (2) ma obecnie 14 lat, cierpi na zespół (...). Chłopiec - w wyniku zespołu (...) – ma wadę słuchu (nosi aparat słuchowy), wadę wzroku, wrodzoną wadę serca i w związku z tymi schorzeniami jest pod stałą opieką lekarzy specjalistów. W związku z ww. jednostką chorobową chłopiec na stałe przyjmuje leki. Leki są refundowane. Poza tym małoletni jest pod opieką psychiatryczną. Koszt wizyty w miesiącu to kwota 490 złotych, a przepisywane leki kosztują około 100 złotych.

zeznania świadka W. D. – k. 13, 190v-191.

7.  U K. B. (1) nie stwierdzono choroby psychicznej ani upośledzenia umysłowego. Cierpi na uzależnienie od amfetaminy. Stan jego zdrowia w odniesieniu do zarzuconego mu czynu nie znosił ani nie ograniczał jego zdolności rozpoznania znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem. Wyżej wymieniony jest zdolny prowadzi obronę w sposób samodzielny oraz rozsądny.

dokumentacja medyczna – k. 53-99, 105-153;

uzupełniająca opinia sądowo-psychiatryczna – k. 155-157.

8.  K. B. (1) ma 47 lat. Jest osobą o podstawowym, niepełnym wykształceniu. Nie posiada zawodu wyuczonego. Posiada jednego syna – K. B. (2), z którym nie utrzymuje kontaktów. Jego źródłem utrzymania są otrzymywane zasiłki, których kwota oscyluje w granicach 700 złotych miesięcznie oraz środki pieniężne pozyskane ze sprzedaży puszek. Nie posiada oszczędności ani majątku. Ma uregulowany stosunek do służby wojskowej – otrzymał kategorię E. Był pięciokrotnie karany sądownie, w tym raz za czyn z art. 263 § 2 k.k. w zb. z art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. – na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności (wykonano karę z dniem 18.02.2004 r.) , dwa razy za czyn z art. 62 ust 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii – na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania oraz karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (kara 8 miesięcy pozbawienia wolności została wykonana z dniem 9.02.2013 r.) oraz dwukrotnie za czyn z art. 209 § 1a k.k. – na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym oraz na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym (obie kary ograniczenia wolności zostały wykonane)

Wyżej wymieniony był pozbawiony wolności w następujących okresach: od 18.07.2003 r. do 18.03.2004 r. oraz od 9.06.2012 r. do 09.02.2013 r.

karta karna – k. 36-37

notatka urzędowa z 31.05.2023 r. – k. 32

dane osobopoznawcze – k. 39-39v, 173.

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

K. B. (1)

Prokurator zarzucił K. B. (1), iż:

W okresie od dnia 16.02.2022 r. do dnia 05.06.2023 r. w L. woj. (...), uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego wobec syna K. B. (2) określonego Wyrokiem Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie – III Wydział Cywilny z dnia 17.11.2014 roku sygn. akt III C 376/13 na kwotę 500 zł miesięcznie, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń miesięcznych, narażając uprawnionego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, tj. popełnienie czynu z art. 209 § 1a k.k.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd uznał, że oskarżony nie wypełnił wszystkich znamion zarzuconego mu w akcie oskarżenia czynu i uniewinnił go od postawionego zarzutu.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód i numer karty

K. B. (1) w okresie od dnia 16.02.2022 r. do dnia 05.06.2023 r. w L. woj. (...), uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego wobec syna K. B. (2) określonego Wyrokiem Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie – III Wydział Cywilny z dnia 17.11.2014 roku sygn. akt III C 376/13 na kwotę 500 zł miesięcznie.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 40, 190v.

1.2. OCena DOWOdów

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1, 2, 3, 4.

wyjaśnienia oskarżonego

Spójne, logiczne, szczere, przekonujące, a ponadto znajdujące potwierdzenie w pozostałym materialne dowodowym sprawy, uznanym przez Sąd za miarodajny, w tym z treścią zeznań świadka W. D..

1, 2, 3, 6.

zeznania świadka W. D.

Uznane w całości za wiarygodne jako koherentne z pozostałymi dowodami włączonymi w poczet materiału dowodowego sprawy, rzeczowe i nie zawierające wewnętrznych sprzeczności.

1.

zawiadomienie o przyznaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego

Obiektywny dowód z dokumentu urzędowego, który został sporządzony przez właściwy organ, w zakresie jego uprawnień ustawowych. W toku procesu nie została zakwestionowana również jego zawartość merytoryczna. Dokument nie budzi zastrzeżeń sądu także pod względem formalnym.

1.

decyzja o przyznaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego z 2.09.2021 r. i 15.09.2022 r.

Obiektywny dowód z dokumentu urzędowego, który został sporządzony przez właściwy organ, w zakresie jego uprawnień ustawowych. W toku procesu nie została zakwestionowana również jego zawartość merytoryczna. Dokument nie budzi zastrzeżeń sądu także pod względem formalnym.

2.

zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji alimentów

Obiektywny dowód z dokumentu urzędowego, który został sporządzony przez właściwy organ, w zakresie jego uprawnień ustawowych. W toku procesu nie została zakwestionowana również jego zawartość merytoryczna. Dokument nie budzi zastrzeżeń sądu także pod względem formalnym.

1.

kserokopia odpisu wyroku SO Warszawa-Praga w Warszawie z 17.11.2014 r., sygn. III C 376/13

Obiektywny dowód z dokumentu urzędowego, który został sporządzony przez właściwy organ, w zakresie jego uprawnień ustawowych. W toku procesu nie została zakwestionowana również jego zawartość merytoryczna. Dokument nie budzi zastrzeżeń sądu także pod względem formalnym.

1.

informacja z (...) w L. z 23.02.2023 r.

Obiektywny dowód z dokumentu urzędowego, który został sporządzony przez właściwy organ, w zakresie jego uprawnień ustawowych. W toku procesu nie została zakwestionowana również jego zawartość merytoryczna. Dokument nie budzi zastrzeżeń sądu także pod względem formalnym.

5.

informacja z Powiatowego Urzędu Pracy dot. oskarżonego

Obiektywny dowód z dokumentu urzędowego, który został sporządzony przez właściwy organ, w zakresie jego uprawnień ustawowych. W toku procesu nie została zakwestionowana również jego zawartość merytoryczna. Dokument nie budzi zastrzeżeń sądu także pod względem formalnym.

8.

notatka urzędowa z 31.05.2023 r.

Obiektywny dowód z dokumentu urzędowego, który został sporządzony przez właściwy organ, w zakresie jego uprawnień ustawowych. W toku procesu nie została zakwestionowana również jego zawartość merytoryczna. Dokument nie budzi zastrzeżeń sądu także pod względem formalnym.

7.

dokumentacja medyczna

Dowód, którego autentyczność oraz rzetelność nie została podważona.

7.

uzupełniająca opinia sądowo-psychiatryczna

Opinia rzetelna, jasna, zawierająca kategoryczne wnioski, które zostały należycie umotywowane, a poza tym opinia nie budzi zastrzeżeń od strony formalnej. Jednocześnie należy poczytać ekspertyzę za obiektywny dowód w sprawie, jako iż została sporządzona przez bezstronne dla stron osoby. Opiniujący w sprawie biegli posiadają wieloletnie doświadczenie i niezbędną wiedzę w zakresie przedmiotu opiniowania, a tym samym - z uwzględnieniem powyższych okoliczności – Sąd nie znalazł podstaw do podważenia mocy dowodowej tegoż dokumentu.

2.

karta rozliczeniowa ze sprawy Kmp 29/13

Dowód, którego autentyczność oraz rzetelność nie została podważona.

8.

karta karna

Obiektywny dowód z dokumentu urzędowego, który został sporządzony przez właściwy organ, w zakresie jego uprawnień ustawowych. W toku procesu nie została zakwestionowana również jego zawartość merytoryczna. Dokument nie budzi zastrzeżeń sądu także pod względem formalnym.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1-8 z pkt 1.1.

informacja z Powiatowego Urzędu Pracy dot. W. D. , k. 26.

Dowód wiarygodny, ale niezawierający istotnych treści dla przedmiotowego postępowania.

7 z pkt 1.1.

opinia sądowo-psychiatryczna, k. 100-103.

Opinia sporządzona w przepisanej formie, jednak z uwagi na fakt, iż biegli przy jej sporządzaniu nie dysponowali całą dokumentacją medyczną nie odpowiada na postawione w tezie dowodowej pytania organu procesowego, a co za tym idzie nie może zostać uznana jako przydatna do czynienia ustaleń w sprawie odnośnie stanu zdrowia oskarżonego, choć jej autentyczności nie sposób podważyć.

1.3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

1.

K. B. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W art. 209 § 1 k.k. określony został występek niealimentacji polegający na uchylaniu się od płacenia zobowiązań alimentacyjnych na rzecz uprawnionych, przy czym obowiązek alimentacyjny musi być potwierdzony stosownym orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem lub innym organem albo też inną umową. Warunkiem niezbędnym dla odpowiedzialności sprawcy jest powstanie zaległości stanowiącej równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych.

W § 1a ww. przepisu ustawodawca przewidział postać kwalifikowaną niealimentacji przez następstwo jakim jest narażenie osób uprawnionych na niedostatek, czyli brak zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych bez korzystania z opieki społecznej, pomocy innych osób lub instytucji, albo bez nadmiernego wysiłku osoby współzobowiązanej do alimentacji.

Pojęcie obowiązku alimentacyjnego na gruncie art. 209 § 1 k.k. należy rozumieć węziej niż to wynika z treści art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.), zgodnie z którym składa się nań obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania. Ustawodawca ogranicza ochronę obowiązku alimentacyjnego na gruncie art. 209 § 1 k.k. do świadczeń pieniężnych, nie uwzględniając tego, że na rzecz dzieci może być wykonywany w formie osobistych starań o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego (art. 135 § 2 k.r.o.). Na gruncie art. 209 § 1 k.k. (oraz art. 209 § 1a k.k.) nie chodzi zatem o obowiązek alimentacyjny w najszerszym tego słowa znaczeniu, lecz tylko w takim zakresie, w jakim został on sprecyzowany co do wysokości w źródłach wskazanych w rzeczonym przepisie, a więc: orzeczeniu sądu, ugodzie albo umowie.

Ustawowy obowiązek łożenia, wynikający z art. 128 k.r.o., obciąża krewnych w linii prostej, a także rodzeństwo.

Na szczególnych zasadach w ramach ciążącego na zobowiązanym z mocy ustawy obowiązku opieki traktowane są dzieci, gdyż rodzice obowiązani są zawsze do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W odniesieniu do innych członków rodziny zobowiązanie takie powstaje natomiast tylko wtedy, gdy dana osoba znajduje się w niedostatku (art. 133 kro). Obowiązek alimentacyjny każdego z rodziców względem dziecka istnieje niezależnie od tego, czy pochodzi ono z małżeństwa, czy też jest dzieckiem pozamałżeńskim. W tym ostatnim wypadku obowiązek alimentacyjny ojca istnieje od chwili urodzenia dziecka, a nie dopiero od daty jego uznania lub sądowego ustalenia ojcostwa. Omawiany obowiązek alimentacyjny rodziców trwa do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymywania się.

Znamiona przestępstwa z art. 209 § 1a k. k. wyczerpuje sprawca, który nie dostarcza środków utrzymania, do których dostarczania jest zobowiązany, przy czym sytuacja taka zachodzi zarówno wówczas, gdy sprawca nie dostarcza tych środków wcale, jak również wówczas, gdy dostarcza je w zaniżonej wysokości niż ta, która wynika z orzeczenia sądu, co naraża uprawnionych do niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Z kolei przypisanie znamienia ustawowego w postaci „uchylania się” nakłada obowiązek wykazania w toku postępowania, że sprawca któremu zarzuca się popełnienie czynu z art. 209 § 1 k.k. lub art. 209 § 1a k.k. miał obiektywną możliwość dostarczania środków utrzymania, lecz mimo to tego nie czynił (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 1995 r., III KRN 29/95, OSNKW 1995/9–10, poz. 64). Innymi słowy, uchylanie się oznacza umyślne niewykonywanie tego, co się powinno i może wykonywać. Chodzi tu o negatywny stosunek psychiczny osoby zobowiązanej do wykonania nałożonego na nią obowiązku, o złą wolę zobowiązanego. Uchylanie się od obowiązku w rozumieniu art. 209 k.k. zachodzi więc wtedy, gdy mimo obiektywnej możliwości jego wykonania, sprawca obowiązku tego nie wypełnia bez obiektywnego i racjonalnego uzasadnienia dla tego stanu rzeczy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1996 r., KRN 200/95; z dnia 19 grudnia 1979 r., V KRN 297/79; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z 17 kwietnia 1996 r., II KRN 204/96, Prok. i Pr, wkł. 196 nr 11, poz. 4).

Mając na uwadze powyższe rozważania w zakresie przestępstwa niealimentacji, a w szczególności przedstawiony sposób rozumienia ustawowego znamienia tego przestępstwa w postaci „uchylania się”, w ocenie Sądu zasadnym było uznać, iż oskarżony K. B. (1) nie wypełnił wszystkich znamion zarzuconego mu przestępstwa, albowiem na podstawie zebranych w spawie dowodów nie sposób stwierdzić, że K. B. (1) „uchylał się” od ciążącego na nim obowiązku łożenia na rzecz małoletniego K. B. (2), a to wyklucza przypisanie zarzuconego mu przez oskarżyciela publicznego czynu.

Powyższa konkluzja Sądu jest uprawniona i uzasadniona jeśli weźmie się pod uwagę następujące fakty wynikające z akt sprawy:

1.  K. B. (1) jest osobą o podstawowym, niepełnym wykształceniu. Nie posiada zawodu wyuczonego;

2.  K. B. (1) w wyniku wypadku w wieku 18 lat stracił lewą dłoń. To był rok 1995. Starał się o rentę z tego powodu, ale mu jej odmówiono. Wypadek bardzo go ograniczył na wielu płaszczyznach życia, ale jego sytuacja materialna pogorszyła się znacznie, na stałe, w 2008 roku, kiedy stracił pracę. Zarabiał wtedy tzw. „najniższą krajową”, było to około 1500 złotych, ale był to stały dochód;

3.  K. B. (1) od czasu związku z W. D. prowadził bardzo skromne życie, korzystając z pomocy mamy swojej i partnerki. Już wtedy imał się wyłącznie prac dorywczych, mieszkając w lokalu socjalnym. Od tamtej pory K. B. (1) jest osobą borykającą się z trudnościami dnia codziennego, która w celu zarobienia środków na przeżycie zbiera puszki. K. B. (1) brakuje środków finansowych na podstawowe produkty dla siebie, czasem nawet chodzi głodny.

4.  K. B. (1) ma trudności z podjęciem pracy, albowiem pracodawcy wymagają często przedstawienia oświadczenia o niekaralności, a to w przypadku oskarżonego nie jest możliwe, albo widząc, że nie posiada lewej dłoni sugerują mu, że sobie nie poradzi;

5.  W okresie zarejestrowania jako bezrobotny (z przerwami okres od 20.11.2006 r. do dnia 22.04.2019 r. zaproponowano mu 3 oferty pracy, ale ich podjęcie nie było możliwe z uwagi na odmowę pracodawcy (w przypadku pierwszej z ofert pracy w 2009 r.) oraz karalność oskarżonego (w przypadku 2 kolejnych – stanowisko pracownika ochrony – rok 2018);

6.  K. B. (1) korzysta z pomocy doraźnej udzielanej osobom w trudnej sytuacji przez Ośrodek Pomocy Społecznej. Jego źródłem utrzymania są otrzymywane zasiłki, których kwota oscyluje w granicach 700 złotych miesięcznie oraz środki pieniężne pozyskane ze sprzedaży puszek. Nie posiada oszczędności ani majątku;

7.  Ze względu na swój stan zdrowia – w 2023 roku wykryto u niego nowotwór – oskarżony sam potrzebuje pomocy, nie ma pieniędzy na swoje leczenie ani osób bliskich, które mogłyby mu zaoferować pomoc;

8.  Aktualnie K. B. (1) zajmuje lokal socjalny, z którego grozi mu eksmisja wobec nieregulowania czynszu;

9.  Oskarżony jest osobą nieporadną życiowo;

10.  K. B. (1) chciał przekazywać pieniądze na syna, bo wie że jest to jego obowiązkiem, ale nie był w stanie tego czynić z uwagi na swoją sytuację materialno-osobistą;

11.  Powyższe okoliczności trwały w całym okresie objętym zarzutem.

Powyższe fakty zdaniem składu orzekającego pozwalają uznać kategorycznie, że oskarżony w okresie z zarzutu nie był w stanie obiektywnie łożyć na syna, ani odłożyć pieniędzy na prezenty dla niego. W tym okresie nie miał pracy ani środków na zaspokojenie swoich własnych minimalnych potrzeb egzystencjonalnych. Dodatkowo zaczął borykać się z chorobą w postaci nowotworu oraz zagrożeniem eksmisji. Tym samym brak jest w sprawie dowodów, które wskazywałyby na to, że oskarżony mimo posiadania możliwości łożenia na rzecz uprawnionego nie czyni tego.

Jak już wskazywano w pojęciu „uchyla się” mieści się negatywny stosunek psychiczny osoby zobowiązanej do wykonania nałożonego na nią obowiązku, który sprawia, że mimo obiektywnej możliwości jego wykonania, sprawca tego obowiązku nie wypełnia, gdyż wypełnić nie chce lub też zlekceważył obowiązek nałożony wyrokiem. Ten negatywny stosunek niewątpliwie winien być wykazany stosownymi dowodami (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1996 r., II KRN 204/96, Prok. i Pr.-wkł. 1996, nr 11, poz. 4: wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 25 stycznia 2022 r., IV Ka 813/21, system SAOS).

Tymczasem w realiach przedmiotowej sprawy brak jest podstaw do przyjęcia, że taki negatywny stosunek do obowiązku posiadał K. B. (1), który na rozprawie w sposób szczery, wykazując się odwagą cywilną stawiając na sprawę i w sposób przekonywujący wyjaśnił swoją sytuację osobistą, wykazując jednocześnie pełną świadomość tego, iż powinien on partycypować w kosztach utrzymania syna.

W ocenie Sądu wyjaśnienia oskarżonego w jakich podał, że chciałby płacić ustaloną kwotę alimentów, ale nie miał takiej możliwości były wiarygodne. Oskarżony każdego dnia stara się zaspokoić swoje własne potrzeby egzystencjonalne w podstawowym wymiarze, a i to nie zawsze mu się udaje. Jest on osobą mało zaradną, pogubioną, a do tego borykającą się z od lat z uzależnieniem od substancji psychotropowych. Poza tym dowiedzione zostało, że trud podjęcia pracy wynika z jego uprzedniej karalności oraz braku lewej dłoni. Również sytuacji oskarżonego nie pomaga fakt, iż stał się on osobą zagrożoną eksmisją.

Z uwagi na powyższe, bacząc na wykazaną sytuację materialną i bytową oskarżonego, którą Sąd ustalił w oparciu o wyjaśnienia oskarżonego oraz treść zeznań świadka W. D., nie sposób ustalić, że K. B. (1) uchylał się od ciążącego na nim z mocy orzeczenia sądowego obowiązku alimentacyjnego na rzecz K. B. (2) w okresie od dnia 16.02.2022 r. do dnia 05.06.2023 r.

W ocenie Sądu zgromadzone w sprawie dowody nie potwierdzają faktu obiektywnej możności wykonywania obowiązku alimentacyjnego w okresie wskazanym w akcie oskarżonego. W tym stanie sprawy doszło do dekompletacji znamion przestępstwa stypizowanego w art. 209 § 1a k.k. i uzasadnione stało się uniewinnienie oskarżonego (art. 1 § 1 k.k.).

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Mając na uwadze rozstrzygniecie co do meritum Sąd na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. koszty procesu przejął na rachunek Skarb Państwa.

1.8. POdpis

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować sporządzenie uzasadnienia (z uwzględnieniem urlopu sędziego w okresie od 27.12.2023 r. do 29.12.2023 r.);

2.  Odpis uzasadnienia wraz z odpisem wyroku i pouczeniami o apelacji doręczyć oskarżycielami publicznemu: Prokuraturze Rejonowej w Legionowie;

3.  Kalendarz 14 dni.

Legionowo, dnia 11 stycznia 2024 r.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Zenon Aleksa
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Legionowie
Osoba, która wytworzyła informację:  asesor sądowy Paulina Wodzyńska-Filińska
Data wytworzenia informacji: